Abstract:
هدف:. تبیین وضعیتهای احتمالی نیروهای پیشران راهبردی، تدوین سناریوهای ممکن و انتخاب سناریوهای مطلوب برای آیندۀ فهرستهای کتابخانهای ایران است. روش: دادهها از نظرات متخصصان و تحلیل متوازن تأثیر متقابل و سناریوپردازی بهدست آمد و از نرمافزار سناریوویزارد برای تحلیل دادهها استفاده شد. یافتهها: با استفاده از 4 نیروی پیشران راهبردی شامل «کمیت و کیفیت فهرستهای کتابخانهای در محیط مجازی»، « اصلاح و روزآمدسازی ابزارها و استانداردها»، «کتابخانۀ بدون دیوار»، و « تعامل متخصصان فهرستهای کتابخانهای با طراحان سیستمهای کتابخانهای»، 12 وضعیت مطلوب، ایستا، و بحرانی برای آیندۀ فهرستهای کتابخانهای تعیین شد. در نهایت، 5 سناریو شامل وضعیت مطلوب، ایستا، روندهای نامطلوب، در آستانۀ بحران، و بحران با بالاترین سازگاری انتخاب و ویژگیهای هر یک از آنها بررسیشد. به دلیل تأثیرگذاری و تأثیرپذیری بالای 4 نیروی پیشران راهبردی بر یکدیگر، سناریوی وضعیت مطلوب و سناریوی وضعیت بحران با احتمال وقوع قوی شناسایی شد. نتیجهگیری: کنار هم قرار گرفتن و تعامل نیروهای پیشران راهبردی، سناریوهای متنوعی را برای آیندۀ فهرستهای کتابخانهای در ایران ترسیم میکند که وقوع هر یک پیامدهای مختلفی برای کتابخانهها و جامعه خواهد داشت.
Purpose: To examine possible scenarios and propose the desired ones for the future of library catalogs in Irn Method: Experts views are sought, cross-impact balance analysis (CIB) and scenario planning are applied to develop scenarios. Scenario Wizard software was used for analysis. Findings: 4 strategic driving forces including: 1) quantity and quality of library catalogs in the virtual environment, 2) modification and updating of tools and standards, 3) library without walls, and 4) Interaction between library cataloging professionals and library system designers were identified based on which 12 favorable, static, and critical conditions were considered. Finally, 5 scenarios including: 1) favorable situation, 2) static, 3) unfavorable trends, 4) on the verge of crisis, and 5) crisis were selected with the highest consistency, then the characteristics of each of them were examined. Due to the strong influence and effectiveness among the 4 strategic drivers, the favorable situation scenario and the crisis situation scenario were identified with a strong probability of occurrence. Conclusion: The juxtaposition and interaction of strategic driving forces, outlines various scenarios for the future of library catalogs in Iran that the occurrence of each of them will have different consequences for libraries and society. Keywords: Library Catalogs, Scenario Planning, Cross-impact Balance Analysis, Strategic Driving Forces, Scenario Wizard.
Machine summary:
سناریوهایی برای آیندۀ فهرستهای کتابخانه ای ایران سیده رقیه حجازی غلامرضا حیدری احسان گرایی " هدف تبیین وضعیتهای احتمالی نیروهای پیشران راهبردی تدوین سناریوهای ممکن و انتخاب سناریوهای مطلوب برای آینده فهرستهای کتابخانه ای ایران است روش دادهها از نظرات متخصصان و تحلیل متوازن تأثیر متقابل و سناریو پردازی به دست آمد و از نرم افزار سناریو ویزارد برای تحلیل دادهها استفاده شد.
با این حال مقایسه تحولات فهرستهای کتابخانهای ایران با جهان نشان از تغییرات محدود و بسیار کند - حداقل در ده سال جاری دارد ناصری نوروزی و کدخدا ،۱۳۹۵ سادات موسوی تاج الدینی و شریف مقدم، ۱۳۹۳؛ انصاری و رحمانی، ۱۳۹۷ تلاشهایی برای همگام سازی این فهرستها با فناوری روز شده است که قابل مقایسه با نمونه های خارج از کشور نیست و به نظر میرسد نتوانسته مخاطبان زیادی جلب کند انصاری و رحمانی ۱۳۹۷ ؛ احمدی ،خشوئی (۱۳۹۴) پژوهشهای بسیاری نیز در زمینه ملزومات همایش آینده پژوهی در کتابخانه های کنونی فهرستهای کتابخانه ای همچون به کارگیری داده های پیوندی اف.
میانگین برخورداری و میانگین آن نسبت به وضعیتهای دیگر صفر بود شرایط بحرانی این سناریو در وضعیت نامطلوب ۲۵ درصد بود در این سناریو وضعیت نیروهای پیشران راهبردی به غیر از تعامل متخصصان فهرستهای کتابخانه ای با طراحان سیستم های کتابخانه ای که وضعیتی بحرانی دارد در حالت ایستا و نمره سازگاری آن ۱۵ است بنابراین احتمال وقوع این سناریو قوی نیست، امـا در گروه سناریوهای باورکردنی قرار دارد.