Abstract:
قاعدۀ اولیۀ این است که مدعی باید ادعای خود را اثبات کند (البینة علی المدعی). با وجود این، در فقه اسلامی ادعای امین در مواردی بدون دلیل پذیرفته شدهاست. با فرض اعتبار دیدگاه فقهی و اجرای آن در حقوق، سخن از آیین رسیدگی به ادعای امین است. در مواردی که امین در جایگاه خوانده قرار دارد و پاسخ او صرفاً رد دعوای خواهان است. مانند ادعای تلف دربرابرِ دعوای الزام به رد مال مورد امانت، یا پاسخ امین مبنی بر رد خواسته است مانند ادعای مستودع در رد مال، پاسخ او از نوع دفاع به معنای اخص است. در مواردی که ادعای امین بهنحوی است که علاوهبر دفاع و رد دعوا، او میخواهد که دادگاه درموردِ نفر دیگر هم تصمیم بگیرد، با اجتماع شرایط دعوای تقابل، امین باید دعوای تقابل مطرح کند مانند زمانی که امین دربرابرِ دعوای الزام به رد مال و ادعای تلف مال و نیز مطالبۀ هزینههای نگهداری را مطرح کند.
The basic principle is that the claimant must prove his claim. Despite this, in Islamic jurisprudence, the amin’s (depositary) claim is accepted in cases without argument. Assuming the validity of the jurisprudential point of view and its implementation in law, we are discussing the process of dealing with the depositary’s claim. In cases where the depositary is in the position of the defendant and his answer is just to reject the claim of the plaintiff such as a loss claim against a lawsuit requiring the rejection of the entrusted property, or the depositary’s response is to reject the demand, such as the depositor’s claim to reject the property, his response is a defence type in a special sense. In cases where the claim of the depositary is such that in addition to rejecting the claim, he wants the court to make a decision about another person. In this case, with the combination of the conditions of a counterclaim, the depositary must raise a counterclaim, for example, when the depositary makes a claim for loss of property and maintenance costs against the claim of the obligation to reject the property.
Machine summary:
در مواردی که امین در مقام پاسخ به ماهیت دعوای خواهان (امانتگذار) ادعایی را مطرح میکند و دلیلی برای اثبات آن اقامه نمیکند، با فرض اعتبار دیدگاه مشهور فقها (پذیرش ادعای امین بدون دلیل اثباتی) این پرسش پیش میآید که ماهیت پاسخ امین بهعنوان خواندۀ دعوا ازمنظرِ آیین دادرسی چیست؟ 3.
اگر قرار باشد که طبق قاعدۀ تصدیق قول امین، قول امین در انجام متعلق وکالت و تلف پذیرفته شود، در صورتی که میزان طلبی که او ادعا میکند معین باشد، بهنظر میرسد که ماهیت پاسخ امین (ادعای تهاتر) از نوع دفاع به معنای اخص است (مادۀ 18 و 142 قانون آیین دادرسی مدنی)، زیرا با تصدیق امین، دیگر برای احراز سبب طلب او نیاز به رسیدگی و حتی ارجاع به کارشناس نیست.
در این صورت ادعای امین با دعوای اصلی فقط دارای وحدت منشأ (عمل حقوقی عقد اجاره) است و بین این دو دعوا ارتباط کامل وجود ندارد، بهگونهای که اتخاذ تصمیم در هریک مؤثر در دیگری باشد (مادۀ 141 قانون آیین دادرسی مدنی)، در این فرض، پاسخ امین باید در قالب دعوای متقابل مطرح شود.
با وجود این، بهنظر میرسد در این مثال اگر شرایط دعوای تهاتر مطرح باشد، پاسخ امین بهموجب مادۀ 142 قانون آیین دادرسی مدنی، از نوع دفاع به معنای اخص باشد.
1 به بیان دیگر، اگر امین ابتدا طرح دعوا کند، علیالاصول مانند سایر مدعیان باید ادله و وسایلی که برای اثبات ادعای خود دارد در دادخواست ذکر کند (بند 6 مادۀ 51 قانون آیین دادرسی مدنی).