Abstract:
در ادبیات نظری حسابداری، دو استراتژی مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی و دستکاری فعالیتهای واقعی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است؛ اما در پژوهش حاضر با توجه به محدودیتهای موجود برای این دو استراتژی، سومین نوع الگوی مدیریت سود یعنی تغییر طبقهبندی مورد توجه قرار گرفته است. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر محدودیتهای حاکم بر استراتژیهای مدیریت سود بر بهکارگیری استراتژی تغییر طبقهبندی سود در بازار سرمایه ایران است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1392 الی 1400 است و 114 شرکت بهعنوان نمونه آماری انتخاب شده است (1026 مشاهده). به منظور آزمون فرضیههای پژوهش از مدل رگرسیون لوجیت استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که سلامت مالی، سهامداران نهادی، اندازه موسسه حسابرسی و سهم بازار بر تغییر در طبقهبندی سود تأثیر منفی و معناداری دارد. همچنین چرخه عملیاتی بر تغییر در طبقهبندی سود تأثیر مثبت و معناداری دارد؛ و دوره تصدی آن تأثیر معناداری بر تغییر طبقهبندی سود ندارد. آزمونهای اضافی نشان داد شرکتهای بزرگتر انگیزه بیشتری برای انجام تغییر طبقهبندی (شکلی از مدیریت سود) در مقایسه با شرکتهای کوچک دارند، زیرا هزینههای سیاسی بیشتری دارند. با توجه به نتایج بدست آمده توصیه میشود که به رویکرد تغییر طبقهبندی نیز در بررسی مدیریت سود در بازار سرمایه ایران توجه شود.
The two approaches are more prominent in the accounting literature, accrual-based earnings management and manipulating the actual activities however, the present study is considered the third type of earnings management model, namely a classification shifting. The purpose of this study is to investigate the effect of constraints on earnings management strategies on the application of shifting strategy in earnings classification in the Iranian capital market. The research sample consisted of 114 firms from 2013 to 2021 (1026 observation). Logistic regression models have been used to test research hypothesis. The results of the study show that financial health, institutional shareholders, audit firm size and market share have a negative and significant effect on the classification shifting. Also, the operating cycle has a positive and significant effect on the c classification shifting; and its tenure does not have a significant effect on the classification shifting. Additional tests indicated large companies have a greater incentive to do classification shifting (a form of earnings management) compared to small companies, because they have greater political costs.
Machine summary:
این پژوهش دارای نوآوری است و از چند جنبه میتواند ارزش افزوده علمی داشته باشد: اولاً در مطالعات پژوهشی در ایران ، استراتژی تغییر طبقه بندی کمتر موردتوجه پژوهشگران قرارگرفته است ، لذا با تشریح کامل این استراتژی و خصوصاً اینکه در چه مواردی مدیران به سمت این استراتژی گرایش پیدا میکنند همراه با آزمون تجربی آن در بازار سرمایه ایران ؛ دوم آن که به توسعه ادبیات نظری این حوزه ، با ارائه تصویری از نحوه مدیریت مدیران از طریق دست کاری فعالیت های واقعی، مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی و تغییر طبقه بندی کمک مینماید؛ چراکه در اکثر مطالعات اخیر، تنها از یک یا دو نوع استراتژیهای مدیریت سود استفاده شده است .
anoCampa and Camacho-Min (٢٠١٥) معتقدند این انتظار وجود دارد که شرکت ها قبل از ورشکستگی، شرکت هایی که دارای درجه بحران مالی بالاتری نسبت به شرکت هایی با درجه بحران مالی کمتر هستند، سود خود را با دست کاری معاملات واقعی افزایش دهند و کمتر از دست کاری اقلام تعهدی استفاده کنند؛ زیرا دست کاری سود از طریق فعالیت های واقعی برای مدیران راحت تر بوده و کشف آن توسط حسابرسان دشوار است و وجوه نقد کافی برای شرکت ایجاد میکند (آشتاب و همکاران ، ١٣٩٧)؛ بنابراین فرضیه اول پژوهش چنین تبیین میگردد: فرضیه اول ، سلامت مالی بر تغییر طبقه بندی سود تأثیر منفی دارد.