Abstract:
آموزش عالی کشور در طول دوره تکامل خود با چالشها و مسائل متعددی روبرو بوده است. بهگونهایکه چالشها و مسائل پیشرو با ایجاد موانع در راه رسیدن آن به تعالی، باعث اختلال در فعالیتها و کارکردها، برهم زدن تعادل و انسجام، و همچنین کاهش عملکرد و ناکارآمدی آن در جامعه در حوزههای مختلف شده است. یکی از موضوعات مهم و تأثیرگذار در فرایند سیاستگذاری و برنامهریزی نظام آموزش عالی، شناسایی و برخورد با چالشها و مسائل ناشی از آنها، بهصورت آگاهانه، سنجیده، در زمان مناسب، و براساس مبانی فکری و چارچوب عملی و رفتاری مبتنی بر حقیقت، عقلانیت و منطق است. درهمین راستا، پژوهش حاضر با هدف شناسایی مسائل اقتصاد آموزش عالی و رتبهبندی آنها از طریق مرور نظاممند متون علمی (فراترکیب پژوهشهای پیشین) و مصاحبه نیمهساختاریافته با صاحبنظران و خبرگان علمی و اجرایی در این حوزه انجام شده است. پژوهش حاضر از نظر هدف در زمره پژوهشهای کاربردی و از نظر روش توصیفی- تحلیلی بوده است. دادهها و اطلاعات با استفاده از روش تحلیل مضمون و آزمون فریدمن مورد تحلیل قرار گرفتند. براساس تحلیل نظرات و دیدگاههای صاحبنظران 9 چالش (مانند ناکارآمدی مالیه آموزش عالی، ناکارآمدی نظام تصمیمگیری تخصیص منابع، تأثیر نظامات بیرونی بر آموزش عالی و ...) و 23 مسئله (ناکارآمدی در تأمین، تخصیص و مدیریت منابع مالی، کیفیت پایین نظام تصمیمگیری، نامشخص بودن آثار و پیامدهای آموزش عالی در جامعه و ...) احصا و شناسایی شدند. نتایج حاصل از آزمون فریدمن نیز نشان داده است که چالشها و مسائل از اهمیت و اولویت یکسانی برخوردار نیستند. لذا با توجه به شرایط و نیاز جامعه پرداختن به برخی از آنها از اولویت بیشتری نسبت به سایرین برخوردارند.
The country's higher education is facing many challenges and Problems during its evolution. In such a way that the upcoming challenges and Prolems create obstacles on the way to excellence, cause disruption in activities and functions, disturb the balance and coherence, and also reduce its performance and inefficiency in the society in the field It has been different. One of the influential components in the policy making and planning process of the higher education system is to identify and deal with the challenges and Problems arising from them, in a conscious, measured way, at the right time, and based on the intellectual foundations and practical and behavioral framework. It is based on truth, rationality and logic. In this regard, the current research aims to identify the system of higher education economics Problems and their ranking through a systematic review of scientific texts and semi-structured interviews. It has been done with experts and scientific and operational experts in this field. The current research was in the category of applied research in terms of purpose and in terms of descriptive-analytical method. Data and information were analyzed using thematic analysis method and Friedman's test. Based on the analysis of opinions and views of experts, 9 challenges and 23 problems were counted and identified. The results of the Friedman test have also shown that challenges and issues do not have the same importance and priority. Therefore, according to the conditions and needs of society, addressing some of them have more priority than others.
Machine summary:
اما از کفايت ، انسجام و يکپارچگي لازم برخوردار نبوده و در نتيجه منجر به حل مسائل و کاهش آن نشده است در همين راستا، با توجه به نواقص و کاستيهاي موجود، در پژوهش حاضر سعي شده است با استفاده از دو روش (کيفي) مرتبط و متقن در احصاي مسائل ، يعني: الف ) فراترکيب - مطالعه کتابخانه اي و مرور نظام مند مسائل و چالش هاي آموزش عالي در مقالات ، کتب و گزارش هاي علمي از منظر اقتصاد آموزش عالي، و ب ) مصاحبه عميق با صاحب نظران و خبرگان در اين حوزه ، مسائل و چالش هاي موجود به صورت جامع شناسايي و احصا شوند.
بنابراين ، لزوم دستيابي به يک نقطه بهينه و مطلوب بين نيازهاي آموزشي و تأمين آن ها به اندازه کفايت ، با کارايي و اثربخشي و رعايت عدالت و برابري، باعث اهميت بيشتر و افزايش جايگاه علم و تفکر (نظريات ) اقتصاد و به کارگيري تحليل هاي علمي و فني آن به منظور بهينه سازي رفتار تخصيص منابع و سياستگذاريهاي مناسب در امر آموزش عالي شده است .
لذا با اين نگاه و برداشت از اين مفهوم ، پژوهش حاضر با استفاده از رويکرد ترکيبي- فراترکيب مطالعات پيشين و مصاحبه با صاحب نظران علمي – اجرايي اين حوزه ، درصد پاسخگويي به دو سوال کليدي: ١) شناسايي چالش ها و مسائل مرتبط در نظام آموزش عالي از منظر اقتصاد آموزش عالي، و ٢) تعيين ميزان اهميت و اولويت آنها با توجه به شرايط و نياز امروز نظام آموزش عالي و جامعه بوده است .