Abstract:
سوختهای فسیلی به همراه محلهای دفن پسماند شهری منابع اصلی انتشار گازهای گلخانهای هستند. مطالعات نشان میدهد که یکی از موثرترین راهها برای کاهش CO2در جو، افزایش فضای سبز در شهرها است. هدف از این مطالعه، محاسبه و برآورد سرانه فضای سبز موردنیاز برای جذب ردپای کربن حاصل از مصرف سوختهای فسیلی و محل دفن زبالهها است. محاسبه انتشار گازهای گلخانهای از محل دفن زباله برای اولینبار در برنامهریزی شهری ایران مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. این پژوهش، به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش، توصیفی - تحلیلی میباشد. دادههای موردنیاز این پژوهش از گزارشهای مربوط به مصرف سوختهای فسیلی و محل دفن زباله شهر تبریز به دست آمد. همچنین، از روش برآورد ارائه شده توسط وزارت نفت ایران برای محاسبه غیرمستقیم انتشار گازهای گلخانهای و مدل ریاضی طراحی شده توسط آژانس حفاظت از محیطزیست ایالات متحده برای تخمین حجم گاز تولیدی از محل لندفیلها استفاده شد. یافتهها نشان داد که حجم دیاکسیدکربن انتشاریافته از مصرف سوختهای فسیلی و محل دفن زباله در سالهای 1392 تا 1398، به ترتیب 5850363، 5089094، 2839819، 2206225، 2355156 و 2763010 تن بوده است. محاسبه ردپای کربن نشان داد که سرانه فضای سبز موردنیاز برای جذب آن، 943 مترمربع میباشد. اما حقابه زیستمحیطی موردنیاز برای تامین آب این مقدار از فضای سبز باتوجهبه بحران آبی موجود، وجود ندارد. بر همین اساس و با درنظرگرفتن پیشنهادهای بینالمللی، لازم و ضروری است که بر روی انرژیهای تجدیدپذیر بهویژه انرژی خورشیدی و بادی در راستای کاهش انتشار گازهای گلخانهای بهویژه دیاکسیدکربن، سرمایهگذاری گردد. همچنین، ناوگان حملو نقل عمومی هیبریدی باید جایگزین خودروهای بنزینی و گازوئیلی گردد.
Fossil fuels associated with urban landfills are the main sources of greenhouse gas emissions. Studies indicate that one of the most effective ways to reduce CO2 in the atmosphere is to increase green space and afforestation in cities. This study aims to predict green space demand to absorb carbon footprints from fossil fuel consumption and landfill. Calculating greenhouse gas emissions through landfill is examined and evaluated for the first time in urban planning in Iran. This research is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in terms of method. The raw data required for this study were obtained from reports on fossil fuel consumption and landfill in Tabriz. Also, the estimation method provided by the Ministry of Petroleum of Iran was used to indirectly calculate greenhouse gas emissions and a mathematical model designed by the US Environmental Protection Agency to estimate the volume of gas produced. The results indicated that the volume of CO2 emitted from 2013 to 2019 were, respectively, about 5,850,363 - 5,089,094 - 2,839,819 - 2,206,225 - 2,355,156 and 2,763,010 tons. Calculating the carbon footprint shows that the per capita green space needed to absorb CO2 for 2018-2019 is 943 m2. But the environmental rights needed to provide water for this amount of green space are not there due to the existing water crisis. Based on this and taking into account international proposals, it is necessary to invest in renewable energy, especially solar and wind energy, in order to reduce the emission of greenhouse gases, especially carbon dioxide. Also, the hybrid public transport fleet should replace gasoline and diesel vehicles.
Machine summary:
فضاي سبز، من جمله درختان نقش کليدي در جذب و تثبيت دياکسيدکربن دارند و همچنين باتوجه به اينکه ميزان سرانه فضايسبز شهري را مي توان عاملي براي کنترل و خود پالايي گازهاي گلخانه اي دانست ، بنابراين ، پژوهش حاضر براي دستيابي به سه هدف زير انجام مي گيرد: ١) تخمين ميزان دياکسيدکربن منتشره شده حاصل از مصرف سوخت هاي فسيلي طي ١٣٩٢-١٣٩٨ ٢) بررسي تغييرات ردپاي کربن گاز دياکسيدکربن توليد شده ٣) تعريف استاندارد سرانه فضاي سبز به منظور ارتقا ظرفيت اکولوژيکي و خود پالايي شهر در تثبيت دياکسيدکربن توليدي.
داده هاي موردنياز اين پژوهش به روش کتابخانه اي از گزارش هاي مربوط به مصرف سوخت هاي فسيلي و ميزان توليد زباله در شهر تبريز به دست آمده است (جدول ٢ و ٥) و ميزان انتشار گاز دياکسيدکربن و ردپاي کربن حاصل از آنها به صورت غيرمستقيم و مطابق با روش موردبحث توسط نويسندگان مورد محاسبه قرار گرفت .
ضرايب انتشار سوخت ها براي منابع احتراقي - وزارت نفت ايران ، (راهنماي محاسبه و گزارش دهي ميزان انتشار گازهاي گلخانه اي ) (به تصویر صفحه مراجعه شود) مدل رياضي ارائه شده توسط سازمان حفاظت محيط زيست آمريکا در اين پژوهش ، داده هاي مرتبط با ميزان توليد زباله شهر تبريز از سالنامه هاي آماري شهرداري تبريز در سال هاي موردمطالعه جمع آوري و توسط نويسندگان مورد تجزيه وتحليل قرار گرفت (جدول ٥).
ميزان رشد جمعيت و وزن کل زباله توليدي شهروندان تبريزي، (سالنامه هاي آماري شهرداري تبريز ١٣٩٨- (1392 (به تصویر صفحه مراجعه شود) ميزان انتشار گازهاي دي اکسيد کربن ، متان و ساير ترکيبات آلي غيرمتاني با استفاده از مدل LandGEM که بر اساس معادله درجه يک و توسط آژانس حفاظت از محيط زيست ايالات متحده آمريکا طراحي شده است (جدول ٦)، محاسبه شد.