Abstract:
نشانهشناسی لایهای در سطح متون گسترده ادبی، با تحلیل روابط بینامتنی و همنشینی میان لایههای معنایی برخاسته از رمزگانها، به شکوفاسازی استعداد نهفته متن میپردازد تا معانی نهفته آن را آشکار سازد. رمزگان، به گفته رولان بارت، به پنج دسته هرمنوتیکی، کنشی، معنایی، نمادین و فرهنگی تقسیم شده و از ستونهای اصلی تحلیل متن و شناخت معانی آن به شمار میرود. این پژوهش با روش توصیفی_تحلیلی به نشانهشناسی لایهای رمزگانهای سوره نازعات پرداخته با این هدف که معانی ضمنی آن را متناسب با مقتضیات جامعه امروز، کشف نموده و قابلیتهای سوره را برای تفسیر بر اساس پیشرفتهای روز افزون انسان در عرصه تکنولوژی در قرن بیست ویکم و یا دوران آخرالزمان شکوفا سازد. بر این اساس، چنین نتیجهگیری شده که رمزگان هرمنوتیکی، معمای سوره را مبنی بر وقوع قیامت و زنده شدن مردگان مطرح میکند، رمزگانهای کنشی موهبتهای الهی در حق انسان، اعمال گناهکاران و نیز جدال موسی و فرعون را بیان کرده، رمزگانهای معنایی فناوریهای پیشرفته و قدرت انسان را در آخرالزمان و رمزگانهای نمادین دنیای دو قطبی را به تصویر میکشد و درنهایت رمزگانهای فرهنگی بر اساس داستان موسی و فرعون، تشویق به دوری از تکبر در انسان میکند. لایههای معنایی ایجادشده از این رمزگانها دورانی را به تصویر میکشد که انسان به سطح بالایی از قدرت و خلقت دست پیدا کرده تا جایی که خدایی جز خود را قبول ندارد، در چنین حالتی، سوره نازعات دعوت به شناخت رسالت انسان در هستی و دوری از تکبّر میکند تا هدف از خلقت را درک کرده و دچار عاقبتی نافرجام نگردد.
Stratificational semiotics delves into the hidden layers of a literary text in terms of analyzing intertextual relationships and syntagmatic relationships between semantic layers and codes. Roland Barthes identifies five main semiotic codes: Hermeneutic, Proairetic, Semantic, Symbolic, and Cultural which provide a comprehensive analysis of a literary text and its meaning. This research, adopting a descriptive-analytical methodology, examines the stratificational semiotics of An-Naziʻat Sura in order to decode its implicit meanings in accordance with the requirements of the 21th century context (apocalypse) as well as the ever-increasing technological advances. The study finds that the hermeneutic code addresses the meaning of the Sural with regard to the Doomsday and the resurrection of the dead; the Proairetic code addresses God’s provisions to humankind, the actions of sinners, and the conflict between Moses and Pharaoh; the semantic code addresses technological advances as well as the power of humankind in the apocalypse; the symbolic code addresses a bipolar world; and the cultural code advises humankind to avoid arrogance based on the story of Moses and Pharaoh. Such layers of meaning based on semiotic codes portray a historical era when humankind has achieved such a high level of power and creation that it assumes itself to be the Omnipotent. In this context, An-Naziʻat Sura invites mankind to ponder over the essence of its existence and avoid arrogance in order to appreciate the purpose of creation and avoid an unfortunate destiny.
Machine summary:
بر اين اساس ، چنين نتيجه گيري شده که رمزگان هرمنوتيکي ، معماي سوره را مبني بر وقوع قيامت و زنده شدن مردگان مطرح ميکند، رمزگان هاي کنشي موهبت هاي الهي در حق انســان ، اعمال گناهکاران و نيز جدال موســي و فرعون را بيان کرده ، رمزگان هاي معنايي فناوري هاي پيشرفته و قدرت انسان را در آخرالزمان و رمزگان هاي نمادين دنياي دو قطبي را به تصوير ميکشد و درنهايت رمزگان هاي فرهنگي بر اساس داستان موسي و فرعون ، تشويق به دوري از تکبر در انسان ميکند.
ازاين رو، پرسش هاي بنيادين اين پژوهش چنين خواهد بود: ١- رمزگان هاي برجســته سوره نازعات بر اســاس نظريه رولان بارت ، از چه عناصري تشکيل يافته است ؟ ٢- روابط هم نشيني رمزگان هاي سوره نازعات در کنار ساير نشانه ها، چه لايه هاي معنايي جديدي را خلق نموده است ؟ شپميااپري :د١وم١ با توجه به پرسش هاي مطرح شده ، چنين فرض مي شود که در سوره نازعات ، نشانه هايي که بر ســر آن ها در پنج آيه نخست ، حرف قســم وارد شده ، هم زمان به عنوان رمزگان هاي معنايي و معمايي ، در جهت بيان معماي سوره مطرح شده باشند؛ چراکه همواره حروف قسم پرده از بيان امري مهم بر مي دارند.
به عبارتي ، در مقاله مذکور به تحليل لايه هاي نحوي و صنايع بلاغت (بيان ، بديع ) و نيز تحليل انســجام سوره پرداخته شده و تنها زيبايي هاي موسيقايي ، تصويرسازي و تطابق موسيقي دورني با معناي سطحي آيات و بررسي سطح انسجام مد نظر بوده است ؛ در حالي که هدف از پژوهش پيش رو، بررسي استعدادهاي متن براي پرده برداشتن از معاني متعدد ضمني و لايه هاي معنايي نهفته مطابق با روند روبه پيشرفت زندگي امروزي است .