Abstract:
جمعیت، بهعنوان مهمترین رکن تمدن، از مسائل مهم هر جامعهای محسوب میشود. سیاستهای کنترل جمعیت در دهههای گذشته، موجب افزایش متوسط سنّ جامعه و کاهش باروری شده و به بحرانی تبدیل گردیده و تهدیدی همهجانبه برای آینده کشور است. با وجود روبهاوفول بودن نمودار جمعیتی کشور و با توجه به اهمیت مقوله جمعیت و فرزندآوری در اسلام، مراجعه به سیره معصومان (ع) میتواند در خصوص تبیین سیاست راهبردی جمعیت در اسلام، الگویی دینی و کاربردی به دست دهد و در مواجهه با بحران جمعیتی راهگشا باشد.
این نوشتار با روش وصفی ـ تحلیلی، به بررسی روایات و سیره پرداخته و در صدد است راهکارهای فرهنگی معصومان (ع) در حوزه جمعیت و فرزندآوری در مواجهه با تحدید نسل را مورد بررسی قرار داده و در مقابله با بحران جمعیتی، با هدف اصلاح ذهن مخاطبان، در راستای افزایش جمعیت قدم بردارد.
پژوهش حاضر، این نتیجه را به دست میدهد که اهلبیت (ع) علاوه بر داشتن رویکرد مثبت برای افزایش جمعیت، در راستای تحقق این هدف، بر اولویت رویکرد فرهنگی و اتخاذ تدابیری همچون: آسانگیری در ازدواج، ازدواج بههنگام، عدم تأخیر در فرزندآوری، ارزشگذاری برای فرزند، خانواده و خانهداری، و نیز ایجاد انگیزه و تشویق مادی و معنوی، توصیه و تأکید کردند.
Machine summary:
پژوهش حاضر، این نتیجه را به دست میدهد که اهلبیت( علاوه بر داشتن رویکرد مثبت برای افزایش جمعیت، در راستای تحقق این هدف، بر اولویت رویکرد فرهنگی و اتخاذ تدابیری همچون: آسانگیری در ازدواج، ازدواج بههنگام، عدم تأخیر در فرزندآوری، ارزشگذاری برای فرزند، خانواده و خانهداری، و نیز ایجاد انگیزه و تشویق مادی و معنوی، توصیه و تأکید کردند.
اهلبیت( با بیان و تأکید بر ویژگیهای مثبت فرزندداری و اشاره به نعمت بودن وجود فرزند، به صورت مستقیم و غیرمستقیم سعی در تبیین و تفهیم این مطلب داشتند که فرزندداری، آثار و برکاتی برای خانواده و جامعه دارد و انسان بیفرزند و کمفرزند، از آن برخوردار نیست.
خداوند گشایشدهنده و آگاه است» 1 (نور، آیه32)، بر فایده و ضرورت ازدواج، حتی اگر آيهاى روشن [از كتاب خدا] و سنّتى پيروىشده [از پيامبر اکرم(] و اخبار فراوان نبود، تأکید نمود و آثار و بركاتى چون: نيكى كردن به خويشاوند، نزديک ساختن افراد دور [به يكديگر]، الفت بخشيدن ميان دلها، درهم تنيدن حقوق، افزودن بر جمعيت و نیز اندوختن فرزند براى [رويارويى با] سختىهاى روزگار و پيشامدهاى زمانه را برای ازدواج و فرزندآوری برشمرد که با وجود این برکات، خردمند دانا، به اين كار رغبت نمايد و انسان رهيافته درستانديش، به آن بشتابد (کلینی، 1407ق، ج5، ص373-374).
» ثمره ازدواج، و فرزند را مایه امنیت و پشتوانه در روزگار سختی معرفی کرده و با این جملات، به بیان دلیل عقلی و فواید اجتماعی ازدواج و فرزندآوری اشاره نموده و اینگونه، تأثیر کلام خویش بر ذهن و درک جامعه مخاطب را افزایش داده است.