Abstract:
بحران اوکراین، یکی از موضوعات سیاسی و تحولات نظامی شگرفی است که از سال 1945 تا کنون شاهد حمله به یک کشور اروپایی نبودهایم با توجه به مواضع استراتژیک ایران پیرامون این بحران و اهمیت بسزایی که برای ایران و منطقه دارد در صدد ایم استراتژی سیاست خارجی ایران را درخصوص بحران کنونی اوکراین مورد مداقه قرار دهیم. این مهم با روش توصیفی-تحلیلی و بهرهگیری از نظریه واقعگرایی ساختاری انجام شده، که پرسش «راهبرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی نسبت به جنگ اوکراین و روسیه چیست؟» سوال این پژوهش می باشد و فرضیه بر این پایه استوار است که اتخاذ سیاست جانبدارانه با روسیه و یا همسو با منافع ملی نسبت به بحران اوکراین دارای اهمیت میباشد و از یک طرف میبایست متحد استراتژیک خود یعنی روسیه را با سیاست خارجی خود همراه کند و از طرف دیگر نسبت به اوکراین مواضع عقلانی و مبتنی بر منافع ملی اتخاذ نماید بر این اساس در شرایط کنونی سیاست خارجی جمهوری اسلامی بحران اوکراین را به عنوان تهدید و فرصت تلقی میکند و همواره به دنبال تامین منافع خود نیز میباشد و با محور قرار دادن منافع ملی درصدد تامین سیاست میانه در راستای حل مشکل به وجود آمده ایفای نقش میکند.
The Ukraine crisis is one of the major political issues and military upheavals,as there has been no attack on a European country since 1945. Considering Iran's strategic positions regarding this crisis and its great importance for this country and the region, the present study aims to scrutinize Iran's foreign policy strategy for this crisis. To this end, we used the descriptive-analytical method and the theory of Structural Realism. The research question is: "What is the strategy of the foreign policy of the Islamic Republic of Iran toward the Ukraine-Russia war?" The research hypothesis is that adopting a policy that is biased toward Russia or aligned with national interests is important to the Ukraine crisis, and Iran should support its strategic ally, Russia, with its foreign policy; besides, Iran should adopt a rational position toward Ukraine based on national interests. Accordingly, the current foreign policy of the Islamic Republic of Iran considers the Ukraine crisis both a threat and an opportunity. This country always seeks to attain its own interestsand play a role in adopting an in-between policy to solve the problemwith a focus on its national interests.
Machine summary:
مواضع و راهبرد سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران در بحران اوکراين (٢٤ فوريه ٢٠٢٢) 2 دکتر حميد صالحي ١ | مرضيه سادات سجادي چکيده بحران اوکراين ، يکي از موضوعات سياسي و تحولات نظامي شگرفي است کـه از سـال ١٩٤٥ تـاکنون شـاهد حمله به يک کشور اروپايي نبوده ايم با توجه به مواضع استراتژيک ايران پيرامون اين بحران و اهميت بسـزايي که براي ايران و منطقه دارد درصدد هستيم استراتژي سياسـت خـارجي ايـران را درخصـوص بحـران کنـوني اوکراين مورد مداقه قرار دهيم .
بحران اوکراين چه تأثيري بر معادلات و موازنه قوا ميان طرف هاي مذاکره کننده و بينش آن ها در بحران هسته اي ايران و مذاکرات احياي برجام دارد؟ فرضيه بر اين پايه استوار است که اتخاذ سياست جانبدارانه با روسيه و يـا همسـو بـا منـافع ملـي نسبت به بحران اوکراين داراي اهميت ميباشد و از يک طرف ميبايست متحـد اسـتراتژيک خـود يعني روسيه را با سياست خارجي خـود همـراه و همسـوکند و از طـرف ديگـر نسـبت بـه اوکـراين مواضع عقلاني و مبتني بر منافع ملي اتخاذ نمايد، بر اين اساس در شرايط کنـوني سياسـت خـارجي جمهوري اسلامي بحران اوکراين را به عنوان تهديد و فرصت تلقي ميکند و همواره به دنبال تـأمين منافع خود نيز ميباشد.
در همين راستا و بر اساس تهديدات مشترک و يا درک مشـترک از تهديدات ، تهران و مسکو اقدامات و گسترش ناتو به سمت شرق اروپا را تهديـد اسـتراتژيک بـراي مرزهاي خود تعريف کردنـد و در بحـران اوکـراين نيـز، دو کشـور هـم زمـان آمـاج سياسـت هـاي تحريمي آمريکا و غرب قرار گرفته و براي مقابله با تحريم ها به همکاريهاي اقتصـادي- نظـامي و منطقه اي روي آوردند، ماهيت تعامل ميان دو کشور يک «ائتلاف استراتژيک گزينشي» بوده که بر اساس شرايط قابل تغيير است .