Abstract:
دوران زعامت آیتالله بروجردی، یکی از مهمترین دوره های تاریخ معاصر به شمار می آید. بر همین اساس رفتار شناسی سیاسی این مرجع تقلید در مواجهه با جریانات سیاسی- مذهبی مهم به نظر می رسد. یکی از این جریانات مهم، فدائیان اسلام بود که تأثیرات زیادی درشکلدهی فضای سیاسی و اجتماعی جامعه ایران داشت. هدف مقاله پیش رو، بررسی و تحلیل رفتار سیاسی آیت الله در مواجهه با این جریان است. درمجموع یافتههای این مقاله که با روش توصیفی تحلیلی به این مساله پرداخته است، نشان می دهد که دو نگاه عمده درباره مواجهه آیتالله بروجردی با فدائیان اسلام وجود دارد. یک نگاه، وی را مخالف با این جمعیت می داند و نگاه دیگر معتقد به موافق بودن آیت الله نسبت به آنان است. مدعای پژوهش حاضر، جمع بین اقوال است یعنی آیتالله بروجردی با اصل فداییان اسلام مخالفتی نداشت اما در آن دوره با اقدامات آنان به خاطر وجود مصالحی مخالف بود. این مخالفت نه به دلیل سیاسی نبودن آیتالله، بلکه به خاطر عوامل اصلی(تجارب سیاسی گذشته، مصلحت سنجی، صیانت از حوزه بازسازی شده) و عوامل فرعی( برخی از کنش های فدائیان اسلام، تحریک اطرافیان آیتالله بروجردی، تحریک اطرافیان شهید نواب صفوی) بوده است.
The purpose of this article is to study and analyze the political behavior of Ayatollah Boroujerdi in facing the Fadaeian of Islam, which had many effects in forming the political and social atmosphere of Iranian society. In total, the findings of this article, which dealt with this issue with a descriptive-analytical method, show that there are two main views about Ayatollah Boroujerdi's encounter with the devotees of Islam: One view considers him to be against this movement and the other view believes that he agrees with it. The claim of the present research is the total of the sayings: Ayatollah Boroujerdi did not oppose the principle of Fadaiean of Islam, but in that period, he was against their actions due to some expedients. This opposition was not due to Ayatollah Boroujerdi's non-political nature, but due to the main factors (past political experiences, expediency, protection of the reconstructed Hawza) and secondary factors (some actions of the Fadaiean of Islam, inciting Ayatollah Boroujerdi’s entourage inciting Navvab Safavi’s entourage).