Abstract:
هدف اصلی آفرینش انسان، عبودیت و بندگی صحیح خدای تعالی است که نتیجه آن، رحمت واسعه خداوند است. به همین سبب، در شیوه تربیت عبادی اسلام، مداومت و استمرار عبادات چنان اهمیت دارد که در فقه، برای ترک بعضی عبادات، قضای آن و گاهی نیز کفاره واجب میشود. بدینروی محافظت و استمرار برخی از اعمال عبادی، مانند نمازهای روزانه، واجب و بعضی دیگر، مانند اذکار و ادعیه، مستحب است. نوشتار حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی مداومت در عبادت و تاثیر آن در پالایش رذایل اخلاقی پرداخته و به این نتیجه دست یافته که با توجه به تقابل میان فضایل و رذایل اخلاقی، نقش عبادت و مداومت بر آن، در پالایش انسان از رذایل، غیرقابل انکار است و ترک مداومت بر عباداتی مثل نماز، انحراف از مسیر بندگی و قرین با ارتکاب برخی از رذایل و گناهان است. بر اثر مداومت و تکرار اعمال عبادی، فضایل موجود در عبادت بهتدریج در وجود آدمی رسوخ میکند و به ملکه حسنه تبدیل میگردد و رذایل متضاد با هریک از آنها از ساحت نفس برچیده میشود.
The main purpose of human creation is the true worship of God, the result of which is God's vast mercy. For this reason, in the method of religious education in Islam, persistence in worship is so important that in jurisprudence, for abandoning some worship, qadha and sometimes expiation becomes obligatory. Therefore, it is recommended to be careful about acts of worship, such as daily prayers, and some others, such as adhkar and supplications. Using a descriptive-analytical method, this paper studies the persistence in worship and its effect in purifying moral vices. The results show that, considering the contrast between moral virtues and moral vices, the role of worship and persistence in purifying human beings from vices is undeniable, and abandoning persistence in acts of worship such as prayer is deviating from the path of servitude and is similar to committing some vices and sins. As a result of the continuity and repetition of acts of worship, the virtues in worship gradually penetrate into a man's existence and turn into a lasting goodness, and the opposite vices are removed from the soul.
Machine summary:
در اين زمينه، نوشتار حاضر با روش «توصيفي ـ تحليلي» تلاش ميکند به اين پرسش پاسخ دهد که مداومت در عبادت چه تأثيري بر پالايش رذايل اخلاقي دارد؟ هدف از تحقيق، تبيين اين مطلب است که در اثر انجام عبادات و استمرار بر آنها (مانند نماز، اذکار و ادعيه) براي انسان ملکات حسنه ايجاد ميگردد و در نتيجه تأثير زيادي بر تهذيب نفس و کسب فضايل و دوري از رذايل و گناهان دارد.
نکته مهم اينکه «قصد قربت» مراتب و درجاتي دارد که يکي از آن درجات˚ انجام عبادت به انگيزه دستيابي به پاداش آن عمل (از قبيل بهشت و نعمتهاي بهشتي) است، و اين هيچ خللي به اصل معناي عبوديت و بندگي خداي تعالي و خلوص نيت (كه موجب ارزش عبادت مىشود) نميرساند؛ چنانکه از قرآن و روايات استفاده مىشود كه اينگونه عبادت و اطاعت مقبول درگاه الهي است و با همين ادبيات، مردم را به كار خير و اطاعت از خدا تشويق مىكنند: «يا أَيهَا الَّذِينَ آمَنُوا هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلى تِجارَة تُنْجِيكُمْ مِنْ عَذاب أَلِيم تُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تُجاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللّهِ بِأَمْوالِكُمْ وَ أَنْفُسِكُمْ ذلِكُمْ خَيرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ» (صف: 10ـ11)؛ اى كسانى كه ايمان آوردهايد، آيا شما را بر تجارتى راه نمايم كه شما را از عذابى دردناك مىرهاند؟ به خدا و فرستاده او بگرويد و در راه خدا با مال و جانتان جهاد كنيد.