Abstract:
هدف پژوهش حاضر تبیین مبانی هستیشناختی تعلیم و تربیت با تاکید بر مبانی فلسفی علامه مصباح یزدی است. شناسایی و تبیین عناصر و مولفههای اساسی در تعلیم و تربیت ـ مبانی نظری تعلیم و تربیت ـ از اساسیترین پیشنیازها در دانش تربیت اسلامی است و ازجمله مهمترین مبانی نظری تعلیم وتربیت، مبانی هستیشناختی آن است. ازاینرو تبیین دقیق مبانی هستیشناختی تعلیم و تربیت و جایگاه و تاثیر آن در مسائل و نظام تربیتی اسلام، مهم و ضروری است. پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی و با تاکید بر مبانی و دیدگاههای فلسفی و معرفتی علامه مصباح یزدی و با رویکردی عقلی، مبانی هستیشناختی تعلیم و تربیت اسلامی را بررسی و تبیین کرده است. ازجمله این مبانی که در منظومه فلسفی ـ فکری علامه مصباح یزدی حائز اهمیت است، میتوان به اصالت وجود و بداهت آن، وجود واجبالوجود (ذات باریتعالی)، وجود ممکن، مسئله علیت و معلولیت در وجود، مراتب داشتن موجودات، گسترۀ وجود از مادی تا فرامادی، تدریجی بودن عالم ماده و موجودات متعلق به آن، وجود تزاحم در عالم ماده، اشاره کرد.
Machine summary:
ازجمله اين مباني که در منظومه فلسفي ـ فکري علامه مصباح يزدي حائز اهميت است، ميتوان به اصالت وجود و بداهت آن، وجود واجبالوجود (ذات باريتعالي)، وجود ممکن، مسئله عليت و معلوليت در وجود، مراتب داشتن موجودات، گسترۀ وجود از مادي تا فرامادي، تدريجي بودن عالم ماده و موجودات متعلق به آن، وجود تزاحم در عالم ماده، اشاره کرد.
به ديگر سخن با توجه به ظرفيت متربي و واقعيتهاي موجود در جهان و جهانبيني که داريم، ميتوان براي تربيت او، اهداف متعالي و واقعي ترسيم کرد و يک برنامه تربيتي مثمرثمر تدوين کرد و از وادي ايدهآليستي محض (که وجود موجود حقيقي خارج از ذهن را قبول ندارند) و همچنين از وادي سوفيستي و شکگرايي که در حقيقت انکار وادي حقيقت است دور شد و در فضاي واقعيت قرار گرفت و زندگي واقعي داشت و انسان سعادتمند و سعيد تربيت کرد؛ و همچنين با توجه به اصالت وجود و تحقق آن در خارج، اثبات ميکنيم که مقولۀ تربيت نيز يک فرايند حقيقي بوده و داراي آثاري است که نتيجۀ آن در متربي بروز و ظهور پيدا ميکند و اين، مبنا و پايه براي ساير مباني و مسائل تعليم و تربیت است و اين مبنا اساس کار تربيتي است و نيز از اين مبنا در مباني ديگر که در ادامه از آنها بحث خواهيم کرد، استفاده ميشود؛ چون بدون اثبات اصل وجود و واقعيت، نميتوان از تربيت و مسائل آن سخن گفت.