Abstract:
زمینه و هدف: محیطزیست دریایی خلیج فارس بهعلت شرایط اکولوژیک خاصی که دارد و بهرهگیریهایی که از این محیط و منابع آن میشود در معرض مخاطراتی بهطور مستمر قرار گرفته است. اکنون، ژئوپلتیک پیوند عمیقی با مسایل زیستمحیطی پیدا کرده است چراکه، دولتها و ملتها پی بردهاند که برای به دست آوردن صلح و آرامش و از بین بردن منازعات میان خود مناسبترین راهبرد، رعایت مسایل زیستمحیطی میباشد. در این راستا، بسیاری از اندیشمندانی که نگران مسائل ژئوپلیتیک زیستمحیطی هستند، معتقدند که تخریب ازن، تغییرات آب وهوایی و فرسایش محیطی، به آشفتگی مسائل سیاسی در سطح جهان منجر میشود؛ زیرا ریشهی اغلب آنها فرامرزی بوده و بنابراین کنترل آنها نیز خارج از ارادهی سیاسی یک کشور است. بنابراین، بهتر است کشورها در ترسیم سیاست زیستمحیطی خود، برای حل وفصل مناقشههای ژئوپلیتیکی پیش رو، چه در سطح ملّی و منطقهای و چه در سطح جهانی، به توافقهای بین المللی توجه ویژهای داشته باشند.
روش تحقیق: در همین راستا پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی–تحلیلی به روش اسنادی به بررسی اهمیت ژئوپلیتیک زیستمحیطی خلیج فارس و اثرات آن بر امنیت ملی پرداخته و در نهایت راهکارهایی در جهت پایداری زیستمحیطی خلیج فارس ارائه می دهد.
یافته ها و نتایج: خلیج فارس به عنوان یک اکوسیستم منحصر به فرد و نیز به عنوان یک آبراه حیاتی بین المللی علاوه بر آسیبهای ناشی از تردد نفتکشها و نیز استخراج نفت از فلات قاره، جنگ اول و دوم خلیج فارس و نیز به، لحاظ رشد شهر نشینی، توسعه فعالیتهای صنعتی و بهرهبرداری غیر منطقی از منابع شدیداً در زیر فشار قرار دارد و این دریا به محل تخلیه حجم عظیمی از فاضلاب های شهری و صنعتی تبدیل شده است. لذا درجهت بهسازی و پاکسازی این اکوسیستم از آلودگیها، همکاریهای زیستمحیطی کشورهای پیرامون خلیج فارس در جهت تصمیمگیری صحیح و راهبردی ضرورت داشته و همچنین رعایت دقیق قراردادهای بینالمللی، جلوگیری از آلودگی دریایی و ترابری صحیح قوانین و ضوابط محیطزیست دریایی جزء ملزومات هستند.
Background and purpose: The marine environment of the Persian Gulf is continuously exposed to risks due to its special ecological conditions and the exploitation of this environment and its resources. Now, geopolitics has found a deep link with environmental issues, because governments and nations have realized that the most suitable strategy to achieve peace and tranquility and eliminate conflicts among themselves is to respect the issues It is environmental. In this regard, many thinkers who are concerned about environmental geopolitical issues believe that the destruction of ozone, climate changes and environmental erosion will lead to political problems at the world level; Because the root of most of them is cross-border and therefore their control is beyond the political will of a country. Therefore, it is better for countries to pay special attention to international agreements in drawing up their environmental policy, to resolve upcoming geopolitical disputes, whether at the national, regional or global level. Research method: In this regard, the present study investigates the importance of the environmental geopolitics of the Persian Gulf and its effects on national security with a descriptive-analytical approach and finally provides solutions for the environmental sustainability of the Persian Gulf. Findings and results: The Persian Gulf as a unique ecosystem and as a vital international waterway, in addition to the damage caused by the traffic of oil tankers and the extraction of oil from the continental shelf, the first and second war in the Persian Gulf and also In terms of the growth of urbanization, the development of industrial activities and the irrational use of resources, it is under severe pressure and this sea has turned into a place of discharge of a huge volume of urban and industrial sewage. Therefore, in order to improve and clean this ecosystem from pollution, the environmental cooperation of the countries around the Persian Gulf is necessary for correct and strategic decision-making, as well as the strict observance of international agreements, prevention of marine pollution and correct transportation of laws and regulations. Marine environmental regulations are part of the requirements
Machine summary:
چالش هاي منطقه راهبردي خليج فارس از منظر ژئوپليتيک زيست محيطي حسين رحماني تيرکلايي ١، مهدي خداداد 2 چکيده زمينه و هدف : محيط زيست دريايي خليج فارس به علت شرايط اکولوژيک خاصي که دارد و بهره گيريهايي که از اين محيط و منابع آن ميشود در معرض مخاطراتي به طور مستمر قرار گرفته است .
يافته ها و نتايج : خليج فارس به عنوان يک اکوسيستم منحصر به فرد و نيز به عنوان يک آبراه حياتي بين المللي علاوه بر آسيب هاي ناشي از تردد نفتکش ها و نيز استخراج نفت از فلات قاره ، جنگ اول و دوم خليج فارس و نيز به ، لحاظ رشد شهر نشيني، توسعه فعاليت هاي صنعتي و بهره برداري غير منطقي از منابع شديدًا در زير فشار قرار دارد و اين دريا به محل تخليه حجم عظيمي از فاضلاب هاي شهري و صنعتي تبديل شده است .
منطقه دريايي خليج فارس و درياي عمان به مانند ساير اکوسيستم هاي دريايي داراي اهميت فراواني است و متأسفانه به علت بهره گيري هاي زيادي که از آن مي شود، به صورت مستمر در معرض مخاطراتي قرار گرفته و به علت شرايط اکولوژيک خاص ، به طور طبيعي ظرفيت پخش ، پراکندگي و خود پالايي آلودگي ها در آن محدود 1 .
عوامل تأثير گذار بر تخريب محيط زيست خليج فارس وجود منابع سرشار نفت در خليج فارس باعث رشد شهري و صنعتي اين منطقه شده و افزايش جمعيت را در پي داشته است .