Abstract:
تمایل هشداردهی حسابرسان مستقل یک حرکت از سوی حسابرسان مستقل است، که بهمنظور آشکارسازی تخلفات و گزارش آن به واحدهای نظارتی جهت رفعاعمال خلاف قانون انجام میشود. ولی نداشتن انگیزه و تمایل به افشای گزارش اشتباهات کشف شده از سوی حسابرسان مستقل و عدم تمایل هشداردهی در بین آنها، میطلبد تا بهواسطه این امر در پژوهش حاضر بر فرآیند تصمیمگیری اخلاقی تمرکز نمود، تا حسابرسان مستقل ترغیب شده و سعی بر تمایلهشداردهی داشته باشند. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و تلفیقی از روشهای پیمایشی مقطعی و همبستگی است. جامعه آماری موسسات حسابرسی معتمد بورس اوراق بهادار تهران و نمونه پژوهش شامل 56 موسسه در سال 1399 که بر اساس در دسترس بودن انتخاب شده، میباشد. ابزار پژوهش پرسشنامه و سناریو است و فرضیههای پژوهش با استفاده از الگوی حداقل مربعات آزمون شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که حسابرسان تا چه حد خود را نمایندگان اخلاقی صاحبکار میدانند. بهعبارتی شواهد پژوهش گویای این است که نگرش فرد نسبت به هشداردهی، پذیرش اخلاقی توسط دیگران و خود، ادراک فرد نسبت به کنترل رفتاری، تعهد نسبت به استقلال و مسئولیتفردی در گزارشدهی اثر مثبتی بر تمایلهشداردهی در حسابرسان مستقل دارد. ولی پیامدهای گزارشدهی برای فرد اثر منفی بر تمایلهشداردهی در حسابرسان مستقل دارد. همچنین حمایت-سازمانی، همبستگیگروهی، هنجارهایگروهی و وضعیتمسئلهاخلاقی ارتباط بین ویژگیهای فردی حسابرسان (نگرش، پذیرشاخلاقی، ادراکفرد نسبت به کنترلرفتاری، تعهد فرد به استقلال حسابرسی، مسئولیتفردی در گزارشدهی و پیامدهای گزارشدهی برای فرد) و تمایلفرد به هشداردهی حسابرسان مستقل را تعدیل میکند.
The desire to “Whistle-Blowing" the independent auditor is a move by independent auditors
to detect violations and report them to monitoring bodies. However, the lack of motivation
and willingness to disclose the report of errors discovered by independent auditors and the
lack of willingness to Whistle-Blowing among them, requires that in the present study to
focus on the ethical decision-making process, so that auditors Be encouraged independently
and try to be alert. This research is purposeful, applied and a combination of cross-sectional
and correlational survey methods. The statistical population of the trusted auditing firms of
Tehran Stock Exchange and the research sample includes 56 firms in 2020 that are selected
based on availability. The research tool is a questionnaire and a scenario. The research
hypotheses are tested using the least squares model. The results of the study show the extent
to which auditors consider themselves to be the ethical representatives of the client. In other
words, research evidence suggests that an individual's attitude toward Whistle-Blowing,
ethical acceptance by others and oneself, one's perception of behavioral control, commitment
to independence, and individual responsibility in reporting have a positive effect on the
willingness to Whistle-Blowing independent auditors. But the consequences of reporting for
the individual have a negative effect on the willingness to Whistle-Blowing by independent
auditors. Also, organizational support, correlation, group, group norms, and ethical status.
Relationship between individual auditors’ characteristics, (attitude, acceptance, ethics,
individual perception of behavioral control, commitment to audit independence, individual
responsibility. In reporting and the consequences of reporting to the individual) and the
individual's willingness to Whistle-Blowing by independent auditors.
Machine summary:
مدل آماري پژوهش به شرح زير است : مدل (١) که در اين رابطه Whistle-Blowing: تمايل هشداردهي حسابرسان مستقل ،Attitude: نگرش فرد نسبت به رفتار، Perception: ادراک فرد نسبت به کنترل رفتاري، Social: مقبوليت اجتماعي رفتار اخلاقي، Independence: تعهد فرد به استقلال حسابرسي، Individual: مسئوليت فردي در گزارش دهي، Consequences: پيامدهاي گزارش دهي براي فرد، Organizational Support: حمايت سازماني، Team Solidarity: همبستگي تيمي، Group Norms: هنجارهاي گروهي، Ethical Issue: مسئلۀ اخلاقي و ε: خطاي مدل است .
جدول (٣): نتايج مربوط به تخمين الگوي پژوهش متغيرها نماد ضريب برآوردشده آمارةt سطح معناداري نگرش فرد نسبت به رفتار Attitude 0/000 2/01 0/52 مقبوليت اجتماعي رفتار 0/001 1/89 0/45 Perception اخلاقي ادراک فرد نسبت به کنترل Social 0/005 1/98 1/63 رفتاري تعهد فرد به استقلال 0/009 1/99 1/25 Independences حسابرسي مسئوليت فردي در Individual 0/000 1/91 0/72 گزارش دهي پيامدهاي گزارش دهي براي 0/000 -4/45 -1/04 Consequences فرد حمايت سازماني 0/000 2/56 1/57 Organizational Support همبستگي تيمي 0/007 1/86 1/07 Team Solidarity هنجارهاي گروه 0/000 1/96 0/72 Group Norms وضعيت مسئلۀ اخلاقي 0/000 2/12 0/19 Ethical Issue مقدار ثابت 0/000 1/73 0/23 آمارة F 0/000 14/56 - آمارة دوربين واتسون 1/79 ضريب تعيين تعديل شده 0/87 منبع : يافته هاي پژوهش فرضيۀ اول پژوهش به دنبال پاسخ به اين سؤال است که آيا نگرش فرد نسبت به هشداردهي اثر مثبتي بـر تمايـل هشداردهي در حسابرسان مستقل دارد يا خير؟ همان طـور کـه در جـدول (٣) مشـاهده مـيشـود، سـطح معنـاداري محاسبه شده براي متغير نگرش فرد نسبت به هشداردهي برابر است با ٠/٠٠٠٠ که با اطمينـان ٩٥ درصـد مـيتـوان اذعان نمود که در سطح خطاي ٠/٠٥ بين نگرش فرد نسبت به هشداردهي و هشداردهي بين حسابرسـان مسـتقل در مؤسسه ها حسابرسي معتمد بورس اوراق بهادار تهران رابطۀ معناداري وجود دارد.