Abstract:
فقیهان دینی، درباره ولایت پدر بر دختر باکره بالغه رشیده یا استقلال وی در ازدواج، اختلاف نظر دارند. در این میان، برخی فقهای معاصر همچون آیت الله جوادی آملی در دیدگاهی میانه، به نظریه تشریک قائل شدهاند؛ یعنی لزوم شراکت اذن ولیّ و رضایت دختر در عقد نکاح. اساس این دیدگاه، در نظر گرفتن برخی بایدها و نبایدهای اخلاقی است که شرطیت اذن پدر برای باکره رشیده را از باب احتیاط(نه به عنوان شرط صحّت) میداند. مسئله اصلی در این پژوهش، بررسی ادلّه اخلاقی نظریه تشریک اذن ولیّ و رضایت باکره رشیده با تأکید بر دیدگاه آیت الله جوادی آملی است. روش گردآوری دادهها کتابخانهای و روش پردازش نیز توصیفیتحلیلی است. براساس یافتههای تحقیق، توجه ولیّ به خواستههای مولیّعلیها و پرهیز از استبداد بهرأی، رعایت مصالح مولیّعلیها از سوی ولیّ، پیشگیری ولیّ از فروپاشی خانواده و تزلزل اجتماع، رعایت احترام ولیّ از سوی مولیّعلیها، حفظ ناموس و آبروی خانواده از سوی مولّیعلیها و توجه مولّیعلیها به آداب و رسوم قومی و قبیلهای از ادلّه اخلاقی نظریه تشریک هستند. نتایج تحقیق نشان میدهد که به حسب عنوان اوّلى، باکرۀ رشیده در ازواج خود مستقلّ است و اذن ولیّ، شرط صحت نکاح نیست؛ ولی با توجه به عناوین ثانوی و برای رعایت برخی مصالح و مفاسد اخلاقی، اذن ولیّ از باب احتیاط لازم است.
Religious jurists disagree about the father's guardianship over the adult virgin daughter mature or her independence in marriage. In the meantime, some contemporary jurists such as Ayatollah Javadi Amoli, in a middle opinion, have attached to the theory of sharing; it means the necessity of the guardian's permission and consent of the daughter in the marriage contract. The basis of this point of view is to consider some moral dos and don'ts, which considers the condition of the father's permission for a mature virgin as a precaution (not as a condition of correctness). The main issue in this research is to examine the moral foundations of the theory of participation of the guardian's permission and the consent of the Virgin mature, emphasizing the point of view of Ayatollah Javadi Amoli. The data collection method is library and the processing method is descriptive and analytical. The results of the research show that according to the first ruling, the virgin Rashida is independent in her marriage and the permission of the guardian is not a condition for the validity of the marriage; But according to the secondary ruling and to comply with some interests and moral corruption, the guardian's permission is necessary for the sake of caution.
Machine summary:
در اين ميان ، برخي فقهاي معاصر همچون آيت اٰلله جوادي آملي در ديدگاهي ميانه ، بـه نظريـه تشريک قائل شده اند؛ يعني لزوم شراکت اذن ولي و رضايت دختر در عقد نکاح .
(شهيدثاني، ۱۴۱۳، ۷ /۱۲۰و۱۲۱؛ شريف مرتضي ، ۱۴۱۵، ۱۲۰ و ۱۲۲؛ فخرالمحققين حلي ، ۱۳۸۹، ۳ /۲۱؛ ابن حمزه ، ۱۴۰۸، ۲۹۹؛ نجفي ، ۱۴۰۴، ۱۷۴/۲۹و۱۷۵) برخي فقهاء معاصر از جمله آيت اٰلله جوادي آملي قائل به تشريک اذن ولي و رضايت دختر باکره رشيده شده اند (جوادي آملي ، ۹۵/۱/۱۴) که در اين نوشتار مورد بررسي قرار مي گيرد و به چند صورت قابل فرض است : يکم .
مقاله پيش روي، با نگاهي جامع و با تمرکز بر قـول تشـريک اذن ولـي و رضـايت باکره رشيده ، با رويکردي اخلاقي به تبيين و تحليل ادله اخلاقي اين نظريه با تأکيد بـر ديدگاه آيت اٰلله جوادي آملي مي پردازد و مي کوشد تا با تحليل گـزاره هـاي فقهـي بـا نگاه اخلاقي که از آن تعبير به فقه اخلاقـي نيـز مـي شـود، نقـش احکـام فقهـي را در زندگي آشکارتر سازد.
بسياري از فقها و مراجع معاصر از جمله آيت اٰلله جوادي آملي با در نظر گرفتن برخي ادله اخلاقي ، اين نظريه را از باب احتياط مطرح کرده اند؛ يعني دختر بالغ مي تواند در ازدواج خود مستقل تصميم بگيرد؛ ولي احتياط آن است که از پدر اذن بگيرد.