Abstract:
انقلاب علمی و فرهنگی شیعه در عصر امامت امام باقر؟ع؟ با مدیریت پیوسته آن حضرت و تربیت راویان کوشا و فرهنگگستر آغاز گردید. در پرتو هدایت امام معصوم، جامعه شیعه از مرحله فقر فرهنگی گذر کرده و به مرحله شکوفایی و بالندگی رسید.
زراره بن اعین یکی از آن نخبگان شیعه است که با دریافت حداکثری آموزههای دینی در جایگاه مرجعیت علمی قرار گرفته و به نشر آن معارف در بستر جامعه فرهنگی پرداخت.
توجه ویژه نهاد امامت به زراره، ضرورت بازشناسی ویژگیهای وی و همچنین کارکردشناسی فرهنگی او در جایگاه مرجعیت علمی را بیش از پیش نمایان میسازد. نوشتار حاضر، با شیوه تحلیل متون حدیثی و رجالی شیعه، به این دو امر مهم پرداخته است.
Machine summary:
شکلگیری و کارکردهای مرجعیت علمی زرارةبناعین سید علیرضا حسینی شیرازی 1 محمد لطفی پور 2 چکیده: انقلاب علمی و فرهنگی شیعه در عصر امامت امام باقر (علیهالسلام) با مدیریت پیوسته آن حضرت و تربیت راویان کوشا و فرهنگگستر آغاز گردید.
زرارة بن اعین یکی از آن نخبگان شیعه است که با دریافت حداکثری آموزههای دینی در جایگاه مرجعیت علمی قرار گرفته و به نشر آن معارف در بستر جامعه فرهنگی پرداخت.
(الطوسي، رجالالطوسي، ص184) همو بر امام باقر؟ع؟ دروغ میبست (الکشي، إختيارمعرفةالرجال، ص158، ش262) و حضرت او را به سبب فتاوای غیر صحیح نفرین کرده (الکلیني، الكافي، ج1، ص400، ح5؛ همان، ج7، ص395، ح4) و وی را به عنوان عامل گمراهی و انحراف جامعه اسلامی معرفی کردند.
بعضی از یاران مانند زراره، از یک طرف در مسیر دریافت آموزههای دینی قرار داشت و از طرف دیگر، طرح فرهنگی امام باقر (علیهالسلام) را در جامعه شیعه پیادهسازی میکرد.
۲. حضور در جلسات اختصاصی: زراره از یارانی بود که با داشتن وقت اختصاصی بین نماز ظهر و عصر از امام باقر (علیهالسلام) بدون همراهی فرد دیگر، این امکان برای او فراهم آمد الکلیني، الكافي، ج7، ص86، ح3.
از این آمار مشاهده میشود که 54/22 درصد یعنی نزدیک بهیک چهارم از تراث حدیثی امام باقر (علیهالسلام) توسط زراره نقل شده و بهدست ما رسیده است.
1 امام باقر (علیهالسلام) برای رسیدن به این هدف دو اقدام اساسی را پیریزی کردند: الف) بهتربیت افرادی مانند زراره تا حدّ مرجعیت علمی همت گماردند (الکشي، إختيارمعرفةالرجال، ص135، ش216) تا به دلیل گسست جغرافیایی میان امام و جامعه و حضور نداشتن امام در بستر جامعه بتوانند نبض فرهنگی جامعه شیعه را در همه عرصههای دینی کنترل کنند.