Abstract:
ورود واژة «جهاد تبیین» در ادبیات سیاسی جهان اسلام در چند سال اخیر توسط امام خامنهای فرمانده کل قوا و بالاترین مقام در نظام جمهوری اسلامی ایران، شناخت گستره آن را ضروری مینمایاند. «جهاد» در اندیشه مشهور فقها که فقط حمله مسلحانه به دشمن با سلاح خاص جنگی است، با جهاد با ابزار زبان و قلم تنافی دارد. همچنین در نگاه بدوی، حفظ کیان اسلام و مسلمانان در مقابل هجمه دشمن که مفهوم «دفاع» در اندیشه مشهور فقها و امام خامنهای است، با بهکارگیری واژه «جهاد تبیین» و کاربست آن در بیانات ایشان سازگاری ندارد. از سوی دیگر، بهکار بردن تعبیر «جهاد» برای تبیین در زمان کنونی که کشور در حال دفاع از کیان اسلام و مسلمانان در برابر هجمههای گوناگون دشمن است، این سوال را مطرح نموده که گستره جهاد تبیین در اندیشه دفاعی امام خامنهای چگونه است؟ پژوهش حاضر در پاسخ به این سوال، مفهوم و ابعاد «جهاد» و «دفاع» در اندیشه معظمله را به روش مقایسهای ـ تحلیلی با استفاده از منابع مکتوب و بیانات ایشان تبیین کرده و توسعه مفهومی واژه «جهاد» را اثبات نموده است. در نهایت، «جهاد تبیین» بهمثابه یکی از مصادیق جهاد، نوعی دفاع است و دفع هجمه دشمن در تحریف حقایق و وقایع. جهاد تبیین بهتبع گستردگی ابعاد گوناگون دفاع، گسترده بوده و تفاوت آن با سایر ابعاد دفاع، ابزار و روش دفاعی آن است.
Machine summary:
از سوي ديگر، به کار بـردن تعبيـر «جهـاد» براي تبيين در زمان کنوني که کشور در حال دفاع از کيان اسلام و مسلمانان در برابر هجمه هاي گوناگون دشـمن اسـت ، اين سؤال را مطرح نموده که گستره جهاد تبيين در انديشه دفاعي امام خامنه اي چگونه است ؟ پژوهش حاضر در پاسخ بـه اين سؤال ، مفهوم و ابعاد «جهاد» و «دفاع » در انديشه معظم له را به روش مقايسه اي ـ تحليلي با استفاده از منابع مکتـوب و بيانات ايشان تبيين کرده و توسعه مفهومي واژه «جهاد» را اثبات نموده است .
در بيانات امام خامنه اي تعريف مستقلي از «دفاع » نيامده ، اما با در نظر گرفتن مواردي که ايشـان ايـن مفهـوم را به کار برده است ، روشن مي شود «دفاع » در انديشه ايشان همان مفهوم گسترده اي است که در ديدگاه مشـهور فقهـا آمده و عبارت است از: حمايت و حفظ مسلمان و جامعه اسلامي در مقابل تهاجم دشـمن ، کـه تهـاجم ممکـن اسـت در ابعاد و اشکال گوناگون صورت گرفته باشد.
٣. بنا بر انديشه دفاعي امام خامنه اي، «جهاد تبيين » نوعي از کاربرد دو واژه «دفاع » و «جهاد» است ؛ يعني آنجـا که تبيين براي حفظ کيان اسلام با ابزار بيان حقايق و وقايع به صورت صحيح در مقابله بـا هجمـه هـاي دشـمن در تحريف آنهاست ، نوعي «دفاع » به شمار ميآيد، و چون تلاشي در مقابل دشمن است ، «جهاد» ناميده مي شود.