Abstract:
ادبیات پایداری، یکی از گونه های بسیار مهم در ادبیات جهان و به ویژه در ادبیات فارسی است. ادبیات فارسی از نخستین
ادوار پیدایش و تکوینش، عرصۀ فراخی برای آثار فاخر با موضوع پایداری بوده است. در کنار آثار درخشان غنایی،
تعلیمی و اندرزی در ادبیات فارسی، بسیاری از درخشان ترین آثار ادبی فارسیزبانان، مصداق ادب پایداری است که از
میان آنها میتوان به شاهنامۀ فردوسی در حوزة پایداری حماسی، برخی بخش های مثنوی معنوی در حوزة مقاومت
منفی زاهدانه و شماری از غزلیات حافظ شیرازی در حوزة پایداری منتقدانه اشاره کرد. ادبیات پایداری فارسی با
پیروزی انقلاب اسلامی و فرارسیدن دوران دفاع مقدس، دوره ای تازه و زرین از حیات خود را آغاز کرد و آثار فاخری
در این حوزه آفریده شد. با هدف زنده نگاه داشتن فرهنگ پایداری، مواد درسی در مدارس و دانشگاهها با نمونه هایی
از ادبیات پایداری همراه شده است. در این پژوهش برآنیم که به روش تحلیلی و توصیفی به بررسی میزان و نحوة
حضور ادبیات پایداری در کتاب های ادبیات فارسی دبیرستان بپردازیم بدین منظور کتاب ادبیات فارسی سال سوم
دبیرستان، تحلیل صوری و محتوایی میشود و مهم ترین مضامین و شگردهای بیان پایداری در این کتاب های بررسی و
معرفی میشود. یافته های این پژوهش گویای حضور موثر و سنجیدة ادبیات پایداری در کتاب های دبیرستان است و
انتخاب های مناسب تدوین کنندگان درسها زمینۀ مناسبی را برای آشنایی نوجوانان با میراث پایداری ایرانیان فراهم
ساخته است.
Machine summary:
ادبيات پايداري فارسي با پيروزي انقلاب اسلامي و فرارسيدن دوران دفاع مقدس ، دوره اي تازه و زرين از حيات خود را آغاز کرد و آثار فاخري در اين حوزه آفريده شد.
عنوان «پايداري»، بر آثاري اطلاق مي شود که بر دفاع از تماميت ارضي و ارزش هاي ملي و مذهبي در مقابل هجوم بيگانگان تاکيد مي کنند و يا در گيرودار تحولات اجتماعي - سياسي و براي نيل به آزادي و عدالت اجتماعي به وجود مي آيند و جان مايۀ آن مبارزه با بيداد داخلي يا تجاوز بيروني است (سنگري، ١٣٨٣: ٥٥).
نظام هاي حاکم در هر کشوري همواره در پي ترويج ادبيات پايداري خويش و گراميداشت آن و زنده نگه داشتن ياد و خاطرة مبارزان تاريخ داشته اند و يکي از ابزارها و شيوه هاي براوردن اين هدف ، گنجاندن آثار ادبيات ايداري در متون درسي و آموزشي بوده است .
نگارنده در اين پژوهش بر آن است با هدف بررسي ميزان حضور ادبيات پايداري در متون درسي، کتاب هاي فارسي دورة دوم متوسطه را مورد تحليل قرار دهد.
٢-١- پيشينۀ تحقيق نظر به اهميت ادبيات پايداري فارسي و حضور آن در کتب درسي، تاکنون چندين اثر پژوهشي در اين باره منتشر شده و هر يک از زاويه اي به بررسي موضوع ادبيات پايداري در کتاب هاي درسي پرداخته اند.
اين شعر که آخرين درس بخش ادبيات پايداري کتاب فارسي سوم ، سرودة شاعر معاصر، عليرضا قزوه است .