Abstract:
هدف مقاله حاضر بررسی موانع کسب امتیازهای لازم ارتقای مرتبه علمی زنان عضو هیات علمی در چارچوب «آیین نامه ارتقای مرتبه علمی اعضای هیات علمی» است. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی و ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته با 30 گویه است. روایی پرسش نامه با روش تایید خبرگان و پایایی آن از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ، تایید شد. این ضریب برای کل مقیاس برابر 91/0 بدست آمد. نمونه آماری 71 نفر از زنان عضو هیئت علمی دانشگاههای دولتی را شامل می شود. شیوه نمونه گیری در دسترس و از نوع غیر احتمالی است. به این منظور 6 دانشگاه اصلی انتخاب و از طریق جمع آوری مشخصات ایمیل جامعه هدف، پرسشنامه آنلاین در محیط «گوگل فرم» ارسال و داده ها جمع آوری شد. تحلیل داده ها نشان داد که زنان دانشگاهی چالشهای کسب امتیازهای «بخش اجرایی» آیین نامه را در رتبه اول اهمیت و امتیازهای بخش «پژوهشی» را در رتبه دوم اهمیت قرار داده اند. چالشهای کسب امتیاز در محورهای «فرهنگی» و وظایف «آموزشی» عضو هیات علمی در مرتبه سوم اهمیت قرار دارد. از سوی دیگر دو متغیر «مسائل خانوادگی» و «مسائل سازمانی» در یک سطح، مانع کسب امتیازهای لازم محورهای چهارگانه آیین نامه است و با فاصله زیادی از این دو متغیر، عوامل «فردی و شخصیتی» زنان قرار دارد. در این مقاله نتیجه گیری شده است که زنان با موانعی واقعی به واسطه درگیر شدن در نقش های خانوادگی و ویژگیهای عمدتاً فرهنگی سازمان دانشگاهها در رقابتی نابرابر با مردان در مسیر کسب امتیازهای لازم پیش بینی شده در آیین نامه ارتقاء قرار گرفته اند.
The purpose of this article is to investigate the obstacles to obtaining the necessary
points to promote the academic rank of women faculty members in the framework of
the "Regulations for the promotion of the academic rank of faculty members." The
research method is descriptive survey and the data collection tool is a researcher-made
questionnaire with 30 items. The validity of the questionnaire was confirmed by
experts and its reliability was confirmed by calculating the Cronbach's alpha
coefficient. This coefficient was obtained as 0.91 for the whole scale. The statistical
sample includes
71 women faculty members of state universities. For this purpose, 6 main universities
were selected and by collecting the email address of the target community, an online
questionnaire was sent in Google Form and data was collected. Data analysis showed
that female academics placed the challenges of obtaining "executive activities" points
in the first rank and the "research activities" points in the second rank. The challenges
of earning points in the "cultural" and "educational" duties of the faculty member are
of third importance. On the other hand, the two variables "family issues" and
"organizational issues" at the same level, prevent the necessary points from obtaining
the necessary points of the four axes of the bylaw, and with a large distance from these
two variables, there are "individual and personality" factors of women. In this article,
it is concluded that women with real obstacles due to engaging in family roles and
mainly cultural characteristics of the university organization in an unequal
competition with men in order to obtain the necessary points provided in the
promotion regulations.
Machine summary:
در اين مقاله نتيجه گيري شده است که زنان با موانعي واقعي به واسطه درگير شدن در نقش هاي خانوادگي و ويژگيهاي عمدتاً فرهنگي سازمان دانشگاهها در رقابتي نابرابر با مردان در مسير کسب امتيازهاي لازم پيش بيني شده در آيين نامه ارتقاء قرار گرفته اند.
نتيجه تحقيق شادي طلب و ابراهيم پور (١٣٩٦) با روش پديدارشناسي نشان داد که اهميت بيشتر فعاليت هاي آموزشي براي زنان هيات علمي در مقابل امتياز دهي بيشتر به پژوهش و همکاري هاي ب ن ي المللي مطابق آيين نامه هاي ارتقا، همراه با دشواري جذب بودجه هاي پژوهشي به دلايل فرهنگي و عدم حضور در شبکه هاي غ ري رسمي و عضويت نداشتن در کميته هاي ارتقا و بالاخره مسوليت زنان در خانواده باعث سهم بسيار کم زنان در دستيابي به مقام استادي شده است .
1- Walash & turnbull علاوه بر يافته هاي تجربي مورد اشاره که اساساً فرض بي طرفي نهادهاي علمي و خنثي بودن اين نهادها در مورد جنس را مردود دانسته و ساختار و فرهنگ دانشگاه و جامعه را مسئول جاماندگي زنان دانشگاهي از مسير ارتقاء به حساب ميآورند(شادي طلب و ابراهيم پور، ١٣٩٦)، بررسي ديدگاه هاي نظري کارساز است .
رتبه بندي موانع ارتقاء زنان در چهار ماده آيين نامه (رجوع شود به تصویر صفحه) با توجه به داده هاي جداول شـماره ٢ و ٣ مي توان نتيجه گرفت که کسب امتيازهاي بخش اجرايي در رتبه اول موانع قرار دارد و کسـب امتياز فعاليت هاي پژوهشي نيز در رتبه دوم قرار گرفته است .