Abstract:
در این پژوهش به منظور شناسایی مهمترین شواهد تغییر اقلیم در سواحل جنوبی دریای خزر، تغییرات دما و بارش با استفاده از 20 شاخص طی دوره 1968-2017 بررسی شد. نتایج نشان داد که شدت بارشها روند افزایشی معنادار، اما فراوانی بارشها روند کاهشی معنادار داشته است. علیرغم افزایش شدت بارشها، به دلیل کاهش شدید تعداد روزهای بارش، کاهش طول دورههای مرطوب و افزایش طول دورههای خشک، مجموع بارش سالانه کاهش یافته است. از نظر فصلی، بهار خشک تر و تابستان مرطوب تر شده است. بررسی تغییرات دما نشان داد که همه شاخصهای فرین دما تغییر معنادار داشتهاند. به طور متوسط، کمینه و بیشینه دمای سالانه به ترتیب در هر دهه 51/0 و 31/0 درجه سانتیگراد افزایش یافته است. فروانی روزها و شبهای گرم به ترتیب در هر دهه% 5/1 و% 7/2 افزایش و برعکس فروانی روزها و شبهای سرد در هر دهه% 1/1 و% 3/1 کاهش یافته است. در مجموع روند گرمایشی شبها قوی تر از روزها بوده است. همچنین فراوانی دورههای گرم در هر دهه 6/2 مورد افزایش و فروانی دورههای سرد 8/2 مورد کاهش یافته است. مقایسه نتایج این پژوهش با یافتههای مطالعات جهانی نشان داد که روند افزایشی دما در سواحل جنوبی خزر با روندهای مشاهده شده در مطالعات جهانی هماهنگ است، اما رخداد روند کاهشی بارش در ناحیه خزری بر خلاف مطالعات انجام گرفته در مقیاس جهانی است که افزایش بارش را به واسطه افزایش دما نشان میدهند.
In this study, in order to identify the most important evidence of climate change in the southern coast of the Caspian Sea, temperature and precipitation changes were studied using 20 indices during 1968-2017. The results showed that the intensity of precipitation significantly increased, but the number of days with precipitation significantly decreased. Despite the increase in rainfall intensity, the total annual rainfall has decreased, because of the number of rainy days and length of wet periods significantly decreased. Seasonally, spring rainfall decreased and summer rainfall increased. All the extreme temperature indices showed significant trends. On average, the increasing trends of the minimum annual temperatures and maximum annual temperature were 0.51 ° C and 0.31 ° C in per decade, respectively. The frequency of hot days and hot nights significantly increase with an increase rate of 1.5% and 2.7% per decade, respectively. Also, the frequency of cold days and cold nights significantly fell with a decrease rate of 1.1% and 1.3% per decades, respectively. In general, the heating trend of the nights was stronger than during the days. The warm spell duration index showed a clear increase, with a rate of 2.6 d per decade. Comparison of the results of this study with the findings of global studies showed that the increasing trend of temperature in the southern Caspian coast is in line with the trends observed in global studies, but the decreasing trend of precipitation in the Caspian region is opposite to the increasing trend of global precipitation.
Machine summary:
مقايسه نتايج اين پژوهش با يافته هاي مطالعات جهاني نشان داد که روند افزايشي دما در سواحل جنوبي خزر با روندهاي مشاهده شده در مطالعات جهاني هماهنگ است ، اما رخداد روند کاهشي بارش در ناحيه خزري بر خلاف مطالعات انجام گرفته در مقياس جهاني است که افزايش بارش را به واسطه افزايش دما نشان ميدهند.
اين مطالعات نشان داده است که گرمايش زمين باعث افزايش ميانگين و شدت بارش جهاني شده است و بخش اعظم جهان شديدترين ميزان بارندگي و خطر سيل را با تغييرات جاري آب وهوا تجربه خواهند کرد (٢٠٢١ ,.
بنابراين ، در اين مطالعه به منظور دست يابي به شناخت عميق تر، از شاخص هاي متعددي که در مطالعات اخير مورد توجه پژوهشگران واقع شده است ( Yaduvanshi ;٢٠١٨ ,Yin and Sun ٢٠٢١ ,.
, / شکل ١: (الف ) موقعيت استان هاي واقع در سواحل جنوبي درياي خزر در کشور ايران و (ب ) موقعيت ايستگاه هاي سينوپتيک مورد مطالعه مرور پيشينه پژوهش هاي مربوط به تغيير اقليم نشان ميدهد که پژوهشگران در بررسي تغييرات اقليمي عنصر بارش ، غالباً روزهايي را به عنوان روز مرطوب در نظر ميگيرند که مقدار بارش بيشتر يا مساوي يک ميليمتر (١ ≥ P) باشد (٢٠١٩ ,.
مقايسه نتايج اين پژوهش با ساير مطالعاتي که در زمينه تغيير اقليم در سطح جهان انجام شده است نشان ميدهد که تغييرات رخ داده در شاخص هاي فرين دماي سواحل جنوبي درياي خزر تقريباً با الگوهاي افزايشي دماي جهاني همسو و هماهنگ است (,a٢٠١٣ ,.
(2006): Global Observed Changes In Daily Climate Extremes Of Temperature And Precipitation.