Abstract:
استان مازندران در سالهای اخیر نیاز بیشتری به انرژی پیدا کرده است. با توجه به قابلیتهای این استان در تولید انرژیهای نوین، شناخت پتانسیلهای تولید انرژی پاک و مصرف آن، بهخصوص انرژی بادی، بایستی در اولویت برنامههای مسئولان و محققان قرار گیرد. روش پژوهش این مطالعه توصیفی - تحلیلی میباشد که با استفاده از دادههای مکانی و کمی مرتبط با مسأله تحقیق در پی بررسی و ارزیابی قابلیت اراضی ستان مازندران برای مکانیابی نیروگاههای بادی است. در ابتدا بهمنظور برآورد اولیه انرژی قابل حصول از جریان باد در استان مازندران و قابلیتسنجی فضایی انرژی بادی، محاسبات لازم بر روی اطلاعات سمت و سرعت باد در یک بازه زمانی 12 ساله انجام گردید. در ادامه، بر اساس گروه کارشناسان خبره، مطالعات اسنادی و کتابخانهای، منابع علمی در این زمینه و اطلاعات موجود و در دسترس، چهار عامل اقلیمی، اقتصادی، محیطی - اجتماعی و توپوگرافی بهعنوان مهمترین شاخصها جهت تعیین پهنههای مناسب برای استقرار نیروگاههای بادی در گستره استان مازندران انتخاب شدهاند. این چهار معیار شامل 18 زیرمعیار است که پس از وزندهی، تعیین وزن معیار و همپوشانی، نقشه پهنهبندی نهایی با استفاده از مدل Boolean تهیه شده است. با توجه به نقشه نهایی، نوار مرکزی استان در محدوده شهرستانهای نور، آمل و بابل، قسمتهای شمالی شهرستانهای نور و ساری، جنوب شهرستانهای سوادکوه و قائمشهر و نیز قسمت مرکزی و جنوبی شهرستان بهشهر، پهنههای مناسبتری نسبت به سایر قسمتهای استان مازندران بهجهت استقرار یا ساخت نیروگاههای بادی هستند.
Recently, Mazandaran Province has needed more energy. Considering the capabilities of this province in generating renewable energy, recognizing the potentials of clean energy generation and consumption, especially wind energy, should be a priority in the plans of managers and researchers. A descriptive, analytical and field approach is used in this study. The spatial capability of wind power plants in Mazandaran Province was evaluated using spatial and quantitative data. In order to initially estimate the energy that can be obtained from wind flow in the province, the necessary calculations were performed on wind direction and velocity information over a period of 12 years. Then, based on the group of experts, documentary and library studies, scientific resources in this field and available data, four climatic, economic, environmental-social and topographical factors, have been selected as the most important indicators to determine suitable areas for the establishment of wind power plants in Mazandaran Province. These four criteria include 18 sub-criteria and after weighting and overlapping, the final zoning map was prepared using the Boolean model. According to the final map, the central strip of the province within the boundaries of Noor, Amol and Babol counties, the northern parts of Noor and Sari counties, the south of Savadkooh and Qaemshahr counties, as well as the central and southern parts of Behshahr county, are more suitable areas than other parts of Mazandaran Province for establishing wind power plants.
Machine summary:
مکان يابي نيروگاه هاي بادي با استفاده از مدل Boolean در محيط ArcGIS (مطالعه موردي: استان مازندران ) ريحانه بايرام وند دانشجوي دکتري اقليم شناسي، گروه جغرافيا، واحد نور، دانشگاه آزاد اسلامي، نور، ايران صدرالدين متولي دانشيار گروه جغرافيا، واحد نور دانشگاه آزاد اسلامي، نور، ايران غلامرضا جانبازقبادي استاديار گروه جغرافيا، واحد نور دانشگاه آزاد اسلامي، نور، ايران خه بات درفشي استاديار ژئومورفولوژي، گروه ميراث طبيعي، پژوهشگاه ميراث فرهنگي و گردشگري، تهران ، ايران تاريخ دريافت :١٤٠١/٧/١٩ تاريخ پذيرش : ١٤٠١/١٠/٥ چکيده استان مازندران در سال هاي اخير نياز بيش تري به انرژي پيدا کرده است .
همانند ديگر منابع انرژي تجديد پذير، مردم از نيروي باد براي قرن ها تا عصــر صــنعت مدرن بهره گرفته اند و اين موجب شده است تا مردم به گسترش منابع انرژي قابل اطمينان تر از سوخت هاي فسيلي روي آورند (گندمکار، ١٣٨٨: ٦٨؛ انتظاري و همکاران ، ١٣٩١: ٣٥؛ ٨٠ :٢٠١٥ ,Ilkilic and Aydin).
به هر حال بحران نفت که در اواســط دهه ١٩٧٠ رخ داد، کشــورها را به ســرمايه گذاري بيش تر در منابع جديد انرژي براي از بين بردن وابســتگي به ســوخت هاي فســيلي تشــويق کرده اســت (١١٥ :٢٠٠٦ ,International Energy Agency؛ ٨٨٦ :٢٠١٦ ,Strantzali and Aravosis؛ ١٧ :٢٠١٨ .
اين پژوهش ، باهدف قابليت سـنجي فضـايي انرژي بادي در استان مازندران براي مکان يابي نيروگاه هاي بادي انجام گرفته است .
پتانسيل سنجي انرژي باد جهت تعيين مکان بهينه براي احداث توربين هاي بادي در استان مازندران ، آمايش جغرافيايي فضا، سال سوم ، شماره ٣٤، صص .