Abstract:
بیان مسئله:
اگرچه ممکن است عدم تمایل دانشجویان در استفاده از فضای کتابخانه های پردیس دانشگاهی، محتملا دلایلی نظیر تداخل ساعات آموزشی با زمان فعالیت کتابخانه و یا گسترش و دسترسی آسان به منابع دیجیتال از طریق نرم افزارهای قابل نصب بر روی گوشی های تلفن همراه و یا کامپیوتر را در بر داشته باشد، لکن معیارهای طراحی معماری در فضای کتابخانه های دانشگاهی نیز در فقدان حضورپذیری کاربران بی تاثیر نیست.چکیده بیان مسیله: اگرچه ممکن است عدم تمایل دانشجویان در استفاده از فضای کتابخانه های پردیس دانشگاهی دلایلی نظیر تداخل ساعات آموزشی با زمان فعالیت کتابخانه و یا گسترش و دسترسی آسان به منابع دیجیتال از طریق نرم افزارهای قابل نصب بر روی گوشی های تلفن همراه و یا کامپیوتر را در بر داشته باشد، لکن معیارهای طراحی معماری در فضای کتابخانه های دانشگاهی نیز در فقدان حضورپذیری کاربران بی تاثیر نیست.
هدف پژوهش:
پژوهش حاضر درصدد شناسایی معیارهایی است که ضمن ارتقاء کیفیت فضای معماری کتابخانه های پردیس دانشگاهی، به جذب حداکثری کاربران و افزایش حضورپذیری ایشان در کتابخانه های دانشگاهی بینجامد.
روش پژوهش:
این تحقیق با رویکرد کیفی و به روش نظریه داده بنیاد انجام شده است. داده های حاصل از مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 14 نفر از کاربران کتابخانه های پنج دانشگاه در شهر تهران، طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی انجام شد. کدهای باز در قالب 33 گزاره، مفهوم سازی شد. همچنین کدهای محوری مشتمل بر 20 مقوله عمده بود که در مرحله بعد، کدهای انتخابی با پنج هسته استخراج شدند.
نتیجه گیری
فراهم آوردن فضاهایی جهت اوقات فراغت و رفع خستگی و امکان دید مطلوب به فضای سبز و برخورداری از چشم اندازهای بصری متنوع، امکان تعامل گروهی، در نظر گرفتن شرایط مربوط به آسایش محیطی در فضاهای مطالعه، ملاحظات مربوط به حریم ارتباط بصری با دیگر فضاهای کتابخانه برای دختران، سازماندهی فضایی، کیفیت عملکردی مبلمان و قفسه بندی (مناسب سازی مبلمان برای نشستن طولانی مدت و رعایت ملاحظات ارگونومیک) و در نظرگرفتن جنبه های مدیریت و برنامه ریزی در ارتباط با نیروی انسانی، به عنوان عوامل موثر بر مطلوبیت فضای کتابخانه های پردیس دانشگاهی تعیین شدند.
نتیجه گیری
فراهم آوری فضاهایی جهت اوقات فراغت و رفع خستگی و امکان دید مطلوب به فضای سبز و برخورداری از چشم-اندازهای بصری متنوع، امکان تعامل گروهی، در نظر گرفتن شرایط مربوط به آسایش محیطی در فضاهای مطالعه، ملاحظات مربوط به حریم ارتباط بصری با دیگر فضاهای کتابخانه برای دختران، سازماندهی فضایی، کیفیت عملکردی مبلمان و قفسه بندی (مناسب-سازی مبلمان برای نشستن طولانی مدت و رعایت ملاحظات ارگونومیک) و در نظرگرفتن جنبه های مدیریت و برنامه ریزی در ارتباط با نیروی انسانی، به عنوان عوامل موثر بر مطلوبیت فضای کتابخانه های پردیس دانشگاهی تعیین شدند.
Machine summary:
ir، 02173228249 چکيده بیان مسئله: اگرچه ممکن است عدم تمایل دانشجویان در استفاده از فضای کتابخانههای پردیس دانشگاهی دلایلی نظیر تداخل ساعات آموزشی با زمان فعالیت کتابخانه و یا گسترش و دسترسی آسان به منابع دیجیتال از طریق نرمافزارهای قابل نصب بر روی گوشیهای تلفن همراه و یا کامپیوتر را در بر داشته باشد، لکن معیارهای طراحی معماری در فضای کتابخانههای دانشگاهی نیز در فقدان حضورپذیری کاربران بیتأثیر نیست.
(Ching, 2018; Sinclair, 2017; Oakleaf, Whyte, Lynema, & Brown, 2017; Mahoney, 2017; Fallin, 2016; Bennett, 2015; Booth, Schofield, & Tiffen, 2012; Beard & Dale, 2010).
یافتههای مطالعات (نظرپور، نوروزیان ملکی و احمدی، 1399) نیز به رویکرد کاربر-محور بهمثابة یکی از راهبردهای مؤثر در طراحی معماری کتابخانههای دانشگاهی با هدف بهبود محیط یادگیری دانشجویان اشاره میکند (Shill & Tonner, 2004).
به منظور تأمین تقاضای روزافزون برای فضای یادگیری، در طرح کتابخانههای تازه ساخته شده و یا بازسازی شده، فضاهایی نظیر کلاسها، کافهها (Harrop & Turpin, 2013) و فضاهای مطالعة گروهی(Dallis, 2016; Holder & Lange, 2014; Montgomery, 2014) نیز درنظر گرفته شده است که این تغییرات در فضای فیزیکی، بهگونهای است که دانشجویان گاهی اوقات در صورت نیاز نمیتوانند فضایی آرام برای مطالعه پیدا کنند (DeClercq & Cranz, 2014).
38) از 18 ویژگی اصلی معماری فضای کتابخانه برخوردار است، اما براساس یافتههای این پژوهش، طراحی بخشهایی از فضاهای همجوار در سالن مطالعة کتابخانههای دانشگاهی با پیشبینی چشماندازهای بصری و همچنین استفاده از ظرفیت سبزینگی و منظر در فضای داخل و خارج، میتواند در تأمین اوقات فراغت و رفع خستگی کاربران پس از یک مطالعة طولانی، مؤثر واقع شود (تصویر 5).