Abstract:
عنصر مجرمانه شناور، ناظر به استمرار نتیجه مجرمانه و تشدید یا تخفیف آن است. همانند رفتار جرم که به صورت آنی و مستمرّ هر دو محقّق میشود، برخی از نتایج مجرمانه نیز به صورت آنی یا مستمرّ قابل تحقّق بوده و جرایم زیست محیطی عموماً دارای چنین نتایجیاند؛ با این حال، به جهت پیوستگی نتیجه جرم به ماهیّت و ویژگی های موضوع جرم یعنی نمادهای زیست محیطی از یک سو، و قابلیّت تشدید یا تخفیف یا تبدیل در ماهیّت نتیجه از سوی دیگر، شناور بودن نتیجه مجرمانه عنوان دقیقتری در سنجش با مستمرّ بودن آن به نظر می رسد.شناور بودن عنصر نتیجه مجرمانه، مرتبط با شناور و پویا بودن موضوع جرم و نیز رفتار مجرمانه است و گرچه ویژگی شناور بودن، در عنصر نتیجه متبلور میشود ولی به طور کلّی عناصر تشکیل دهنده جرایم زیست محیطی برخودار از وصف شناور بودن خواهند بود. مقاله حاضر با استفاده از منابع کتابخانهای و با روش توصیفی تحلیلی با بررسی پیوند سه عنصر تشکیل دهنده رکن مادی جرایم زیست محیطی و با تمرکز بر عنصر نتیجه، به این دستاورد رسیده است که در این جرایم، پس از تحقّق رفتار مرتکب، عناصر مجرمانه به صورت پیوسته در حال تغییرند؛ از اینرو، نحوه تشخیص آنها از سوی مراجع زیست محیطی مربوطه و شیوه احراز قضایی آنها، نیازمند دیده بانی پیوسته و ارزیابی چندگانه دارد. این نگرش، یک سیاست کیفری پویا و افتراقی پیش روی مینهد که متناسب با دیگر اقدامات و سیاست ها برای حفاظت از محیط زیست در دورانی که جرایم ضدّ آن به وفور از سوی دولت ها و اشخاص حقوقی و حقیقی ارتکاب مییابد، لازم می نماید.
The floating of the element of the criminal result is related to the floating and dynamism of the subject of the crime as well as the criminal behavior, and although the feature of floating is crystallized in the element of the result, in general, the constituent elements of environmental crimes will have the characteristic of floating. The present article, using library sources and descriptive analytical method, by examining the link between the three elements that make up the material element of environmental crimes and focusing on the result element, has reached the achievement that in these crimes, after investigating the behavior of the perpetrator, the elements Criminals are constantly changing; Therefore, the way they are recognized by the relevant environmental authorities and the way of their judicial verification, requires continuous monitoring and multiple evaluation. This attitude provides a dynamic and differential criminal policy that is in line with other measures and policies to protect the environment at a time when crimes against it are committed abundantly by governments and legal and natural persons. It is necessary.
Machine summary:
نگراني فزاينده درباره تغييرات اقليمي و آب و هوايي و به طور کلي زيست محيطي که بخش اعظم اين تغييرات ناشي از رفتار اشخاص حقوقي و حقيقي است ، اقتضاي ارايه رويکردهاي جديد براي شکل دهي به يک رويه قضايي کارآمد و مطلوب در رويارويي با جرايم زيست محيطي است ؛ «براي مثال ، از ميان ٨٠ رودخانه کشور، ٥٠ رودخانه آلوده به مواد صنعتي، شيميايي، روستايي، کشاورزي و همچنين پساب هاي بيمارستاني و عفوني است که از اين ميان بيشترين آلودگي رودخانه هاي کشور به علت روان شدن پاسب ها و پسماندهاي صنعتي و شيميايي به داخل رودخانه ها بوده است » (شفيعي و رنجبر، ١٣٩٧: ٢٥) در اين راستا کافي است نسبت ميان واژه بسيار رسانه اي شده و مشهور يعني «تغييرات زيست محيطي» و واژه کمتر شناخته شده قانوني، يعني «تغييرات مضر براي کيفيت محيط زيست » سنجيده شود؛ در حالي که هر دو با واژه «تغيير» شناسايي ميشوند ولي هيچگاه نظام قضايي خود را درگير اين نکته نکرده است که آيا آن چه هر روزه از آن به عنوان تغييرات آب و هوايي و دگرگونيهاي زيست محيطي ياد مي شود، همان تغييري است که در مقرراتي نظير ماده ٦٨٨ بخش تعزيرات آمده است يا خير؟ بنابراين با اندکي توجه به چالش هاي زيست محيطي، بستر طرح پرونده هاي زيست محيطي به صورت گسترده مطرح ميشود و در اين ميان تعبير «تغيير زيانبار» ميتواند حاکي از نگرشي جديد درباره احراز عناصر جرايم زيست محيطي يعني شناور بودن عناصر باشد.