Abstract:
روزنامه «یومیه صبح صادق» بعد از صدور فرمان مشروطیت و در زمان مجلس اول شورای ملی، به صاحبامتیازی «مرتضیقلیخان مؤیدالممالک فکری» به چاپ رسیده است. او به علت مخالفت با استبداد محمدعلی شاه، اقدام به چاپ روزنامه یومیه صبح صادق کرد و از حکومت بر مازندران و عراق عجم دست کشید. پژوهش زیر در پی آن است که با تحلیل محتوای این روزنامه، به اوضاع اقتصادی و معیشت عمومی ایران در سال 1325ﻫ.ق بپردازد. روزنامه با جزئیات به مشکلات و اوضاع رایج اقتصادی در سال 1325ﻫ.ق پرداخته است. با تحلیل محتوای روزنامه یومیه صبح صادق میتوان به درک درستی از وضعیت معیشت و مشکلات اقتصادی مردم ایران در آن روزگار رسید. در این روزنامه اخباری دقیق و دستاول از مذاکرات و مصوبات نخستین مجلس شورای ملی، قیمت کالاها و خدمات عمومی و دیگر شاخصهای اقتصادی وجود دارد. پرسش اصلی پژوهش حاضر آن است که اوضاع اقتصاد و معیشت عمومی ایران در سال 1325ﻫ.ق، با اتکا بر دادههای اطلاعاتی روزنامه صبح صادق چگونه بوده است؟ مدعای اصلی آن است که تحلیل محتوای این روزنامه میتواند به فراهم آوردن اطلاعاتی دستاول از اوضاع اقتصادی ایران در این مقطع مهم تاریخی بینجامد. با بررسی این روزنامه به تورم برخی کالاها، مشکلات تحصن کارکنان، عدم موفقیت طرح تأسیس بانک ملی دست مییابیم و تصویری منطبق با اوضاع آن دوران را به دست میآوریم و روشن میشود که اوضاع اقتصادی، نابسامان و مردم گرفتار مشکلات معیشتی بسیاری بودهاند، و قیمت برخی کالاهای اساسی افزایش داشتهاند. با توجه به ماهیت موضوع، این پژوهش در حیطه تحقیقات بنیادی نظری قرار دارد و روش بهکاربردهشده در آن، توصیفیتحلیلی است و از تکنیکهای تحلیل محتوا در دستهبندی موضوعات و بسامد واژگان استفاده شده است. شیوه گردآوری دادهها کتابخانهای است.
The newspaper “Yomiya Sobh Sadegh” was published by the franchise owner "Mortaza Qolikhan Moyed Al-Mamalek Fakhri" After the issuance of the constitutional decree and during the first assembly of the National Council. Due to his opposition to the tyranny of Mohammad Ali Shah, he started publishing the newspaper Youmiya Sobh Sadiq and abdicate ruling Mazandaran and Iraq Ajam. The following research aims to the economic situation and general livelihood of Iran in 1325 AH by content analysis of this newspaper. The newspaper has dealt in detail with the problems and common economic conditions in 1325 AH. By analyzing the content of Yomiyeh Sobh newspaper. It is possible to get a correct understanding of the living conditions and economic problems of the Iranian people at that time. In this newspaper, there are accurate and first-hand news about the negotiations and approvals of the first National Assembly, the price of public goods and services, and other economic indicators. The main question of the current research is what was the state of the economy and general livelihood of Iran in 1325 A.H., based on the data of Sobh Sadegh newspaper? The main claim is that the content analysis of this newspaper can lead to providing first-hand information about the Iran's economic situation at this important historical moment. By reviewing this newspaper, we can find the inflation of some goods, the problems of employee situations, and the failure of the plan to establish the National Bank and we get a great picture consistent with the problems of that era and it becomes clear that the economic situation was chaotic and people were suffering from many livelihood problems to the extent that the price of some basic goods increased. According to the nature of the subject, this research is in the field of theoretical fundamental research, and the method in this research is descriptive-analytical, and content analysis techniques have been used in the classification of topics and frequency of words. The method of data collection is library.
Machine summary:
اقتصاد ايران در اين دوران آشفتگيهاي زيادي را تجربه کرد، وضع معيشت عمومي سخت تر و نرخ ارزاق و فزون تر گشت ، طرح هايي براي اصلاحات اقتصادي ارائه گرديد که مهم ترين آن ها را روزنامه صبح صادق منتشر و در معرض نقد و بررسي قرار داد.
هرچند مطالعاتي درباره موضوع اقتصاد در اين دوران انجام شده که ميتوان به موارد زير اشاره کرد: مقاله مظفر شاهدي با عنوان : «مجلس اول مشروطه : بحران هاي مالي و طرح تأسيس بانک ملي» که در سال ١٣٧٨ در مجله تاريخ معاصر ايران به چاپ رسيده است .
از سويي ديگر در مقاله اي با عنوان «بانک آلمان » با اشاره به زيان هايي که ايرانيان از واگذاري امتياز به بيگانگان ديده اند خاطرنشان ساخت دولت هاي متمدن با برقراري روابط تجاري متعادل به ثروت و ترقي ميرسند ولي لازمه آن آگاهي از حقوق متقابل و حفظ استقلال سياسي است (صبح صادق ، ١٣٢٥، ش ٩٨: ١) نويسنده معتقد بود اين امتياز مزاياي زيادي براي ايران دارد زيرا: ١.
٢-٢) تحصن صرافان يکي ديگر از مشکلات اقتصادي که در اين دوران مطرح بود تحصن صرافان بود؛ اين موضوع با جزئيات دقيق در روزنامه يوميه صبح صادق موردبحث قرار گرفته است .
موضوع تأسيس بانک ملي و بحث اين موضوع در مذاکرات مجلس يکي ديگر از مباحث موردتوجه روزنامه يوميه صبح صادق بود که نشان از نافرجامي اين موضوع در سال ١٣٢٥ه.