Abstract:
رئالیسم جادویی به عنوان یک مکتب ادبی از زیر مجموعههای مکتب رئالیسم بوده و مولّفههای این نوع ادبی را در درون خود دارد. در رئالیسم جادویی واقعیّت و خیال همراه با عناصری چون اسطوره، باورهای شگفتانگیز و امور توجیهناپذیر چنان در کنارهم قرار میگیرد که تشخیص و جداسازی آن از یکدیگر دشوار و به گونهای ناممکن است. در این مقاله ابتدا مهمّترین مولّفههای رئالیسم جادویی بیان وسپس با روش توصیفی و تحلیلی در قصّههای هزار و یک شب مورد بررسی قرارگرفته است. نتایج این تحقیق نشان میدهد که وجود مواردی چون همراهی خیال و واقعیّت، اسطوره و نماد و همچنین سحر و جادو سبب شده است که برخی قصّههای هزار و یک شب خصوصیّات این مکتب ادبی را در درون خود داشته باشند.
As a literary school, magical realism is one of the subsets of the school of realism and contains the elements of this type of literature. In magical realism, reality and fantasy along with elements such as myth, amazing beliefs and unjustified things are placed together so that it is difficult and impossible to distinguish and separate them from each other. In this article, first, the most important elements of Bayan's magical realism and then analyzed with descriptive and analytical method in the stories of One Thousand and One Nights. The results of this research show that the existence of things such as the combination of fantasy and reality, myth and symbol, as well as magic, has caused some stories of One Thousand and One Nights to have the characteristics of this literary school.
Machine summary:
در این مقاله، ابتدا به پیشینه، تاریخ و تعریف مؤلّفههاي رئالیسم جادویی توجّه و در ادامه به بررسی ویژگیهای رئالیسم جادویی همچون ترکیب خیال و واقعیّت، جادو و طلسم، اسطوره و نماد و امور توجیه ناپذیر در قصّههای کتاب هزار و یک شب پرداخته شده است.
هدف اصلی مقاله پاسخ به این سؤالات است که آیا مؤلّفههاي رئالیسم جادویی در داستانهای کتاب هزار و یک شب قابل مشاهده بوده و با توجّه به ساختار و فضای داستانها کدام ویژگیهای این مکتب ادبی در قصّههای کتاب بیشتر از همه نمایان است.
تقی پورنامداریان در زمینة مؤلّفههاي رئالیسم جادویی این گونه مینویسد: «مهمّترین ویژگیهای داستانی که به سبک رئالیسم جادویی نگاشته میشود عبارت است از: درهم آمیختگی یا مجاورت واقعیّت و خیال یا وهم، چرخش هنری زمان{روایت}، روایات یا پیرنگهای پیچیده یا حتّی بسیار پیچ در پیچ، کاربرد متنوع رویاها، افسانهها و قصّههای پریان (در بافت داستان)، توصیفهای اکسپرسیونیستی و حتّی سورئالیستی، (عقاید) و باورهای شگفت انگیز، عنصر غافل گیری وشوک ناگهانی، دهشت و توجیه ناپذیری برخی وقایع.
(صدرایی، 1398: 10) هزار و یک شب و رئالیسم جادویی با توجّه به ویژگیهای بیان شده در مورد مکتب ادبی رئالیسم جادویی شاید بتوان گفت که همة این عناصر در کتاب هزار ویک شب وجود ندارد، امّا در بیشتر داستانهای کتاب برخی از ویژگیهای این مکتب از جمله: خیال و واقعیّت، دگرگونی و مسخ، امور توجیه ناپذیر، باورها و عقاید خرافی، اسطوره و نماد و فضاسازی تعفّنبار به خوبی قابل مشاهده است.