Abstract:
شمس الدین محمد حافظ شیرازی بزرگترین غزل سرای عرفانی ایران، یکی از نوابغ بزرگوار عالم انسانی است که در آغاز سده هشتم هجری در شیراز پا به عرصه وجود نهاد.
غزل حافظ مظهر لطیف ترین اندیشههای عرفانیست که در کالبد کلمات روان و شیوا با حسن تالیف و مراعات اسرار فصاحت و بلاغت جلوه خاص یافته است و این گوینده توانا در شیوه غزلسرائی عرفانی از همه معاصران و پیشینیان گوی پیشی ربوده و و سبک عراقی را در غزل سرودن به اوج کمال رسانده است.
اشعار آبدارش، رشک چشمه حیوان و نبات افکارش غیرت حور و ولدانست، کلمات فصیحش چون انفاس مسیح دل مرده را حیات بخشنده و رشحات اقلام خصر خاصّیتش بر سریر سخن ید بیضا نموده، گوئی هوای ربیع، کسب لطافت از نسیم اخلاق او کرده و عذار گل و نسرین زیب و طراوت از شعر آبدار او گرفته.
حسد چه میبریای سست نظم بر حافظ قبول خاطر و لطف سخن خدا داد است
Machine summary:
دلا اگر رفیق شفیقی درست پیمان باش حریف خانه و گرما به و گلستان باش فحص و تحقیق در آنچه از احوال خواجه و از محتوای اقوال خود او یا معاصرانش بر میآید نیز تبحر او را در لطایف عرفان و دقایق حکمت، آنگونه که در تعالیم و مواجید مشایخ اهل عصر در فارس و خارج از آن رایج بوده است معلوم میدارد و از قرائن بر میآید که به هر حال لطایف فتوحات امثال شیخ محی الدین بن عربی و اشارات شیخ روز بهان بقلی شطاح فارس و آنچه ائمه کلام و حکمت و بلاغت در تفسیر لطایف قرآن کریم در آن ایام تقریر میکردهاند از خاطر کنجکاو و ذهن تیزبین این فرید عصر که حافظ کتاب مبین هم بوده است، مستور نبوده است.
ایضاً جناب استاد حاج آقا میر شفیعی فرمودند: مرحوم شیخ عبدالکریم حامد فرمودند: برای محبت خداوند متعال سه چیز موثر است یکی بیداری شب، دوم تلاوت قرآن، سوم خواندن اشعار حافظ (همان:36) حافظ از دیدگاه دکتر حسین الهی قمشهای : دوستان عیب نظر بازی حافظ نکنید که من او را از محبّان خدا میبینم حافظ از محبّان خداست و به مصداق سخن مولانا که گفت: هر که عاشق دیدی اش معشوق دان کو به نسبت هست هم این و هم آن د لبران بر بی دلان فتنه به جان جمله معشوقان شکار عاشقان خود نیز ار محبوبان حضرت حق و از مستوران خیمه عزت اوست که چون سخنش در آن درگاه مُهر قبول یافت طبع مردم صاحبنظر گردید و مهرش در دل عارف و عامی نشست.