Abstract:
یکی از ارکان مناسک حج و عمره، طواف خانۀ کعبه و از موضوعات مطرح در
طواف، طهارت است. طهارت، از شروط اختلافی فقهای مذاهب اسلامی بوده که
در نظر مشهور، واجب و شرط صحت طواف و در دیدگاهی، مستحب و شرط
کمال طواف است. با توجه به اهمیت این مساله و از آنجا که به این موضوع به
صورت تطبیقی پرداخته نشده است، نویسنده بر این هدف است که موضوع طهارت
و احکام مربوط به آن را به شیوۀ اسنادی از منظر فقهای امامیه و مذاهب اربعۀ اهل
سنت بررسی کند. از جمله مسائل بررسی شده در مقاله، تکلیف بانوان حائض،
نفساء، مستحاضه و کسی که به دلیلی، توان حفظ طهارت خویش را نداشته و باید
به وظیفة مسلوس یا مبطون عمل نموده یا نایب بگیرد، می باشد.
Machine summary:
در نزد امامیه ، شافعی و قولی از حنابله ، طهارت از شرایط صحت طواف است (طوسی، ١٤٠٧، ج ٢، ص ٣٢٣؛ حلبی، ١٤٠٨، ص ١٧٢؛ نووی، بیتا، ج ٢، ص ٣٥٨؛ ابن ضویان ، ١٤٠٩، ج ١، ص ٢٦٣) برخلاف نظر مالکی و دیدگاهی از حنابله که طواف بدون طهارت را صحیح میدانند (مقدسی، بیتا، ج ٣، ص ٣٩٠؛ الآبی الازهری، بیتا، ص ٣٦٦؛ نمری قرطبی، بیتا، ج ٤، ص ٢٠٦).
اما در صورتی که وقت برای اتیان طواف نداشته باشند، در نظر شافعی و مالکی، از مکه کوچ کرده و سپس به مکه بازگشته و طواف را اتیان نمایند (نووی، المجموع ، ج ٨، ص ٢٥٧؛ کوکب عبید، ج ١، ص ٣٥٧) یا طبق نظر فقهای امامیه ، مالکی، حنفی و حنبلی، عدول به نوعی دیگر از حج میکنند (حلی، ١٤١٠، ج ١، ص ٣٢٦؛ موسوی گلپایگانی، ١٣٧٢، ج ١، ص ٥٠٨؛ نمری قرطبی، بیتا، ج ٤، ص ٣٦٦؛ اصبحی، بیتا، ج ١، ص ٤٢٨) و در نزد امامیه در حالتی که در بین طواف ، حائض شوند بسته به تعداد اشواط طواف ، طواف را پس از پاکی ادامه داده یا از ابتدا انجام میدهند (موسوی خویی، ١٣٦٤، ج ٢، ص ٣٢١؛ طباطبایی، ١٤٢٠، ج ٤، ص ٦٢٨؛ قمی، ١٤١٥، ص ٢٦٥؛ حلی، ١٣٧١، ص ٣٦١) که در ادامه به تفکیک مورد بررسی قرار میگیرد: الف .