Abstract:
هر چند در دوره خلافت عثمان با فتح خراسان و مرگ یزدگرد سوم آخرین پادشاه ساسانی مقدمات ورود مسلمانان به آسیای مرکزی فراهم گردید. و.در عهد معاویه نیز مسلمانان توانستند پیشرفت های قابل ملاحظه ای در آن منطقه به دست آورند اما آنچه مسلم است حملات اعراب مسلمان به ماوراءالنهر تا این زمان بصورت ایزایی و به منظور غارت منابع صورت میگرفت اما بر اساس گزارشات موثق سیطره قطعی بر ماوراءالنهر تا نیمه دوم عصر امویان به تاخیر افتاد.درست از زمانی که عبدالملک مروان قدرت را در دست گرفت. با ورود یکی از سرداران اموی بنام قتیبه به ماوراءالنهر فصل جدیدی در حملات به آسیای مرکزی آغاز شد. قتیبه بن مسلم باهلی در طول ده سال توانست قسمت های زیادی از ماوراءالنهر را به تصرف در آورد .بدون تردید میتوان گفت از آغاز ورود مسلمانان به این سرزمین یک سری از عوامل بطور مستقیم بر روند پیشرفت فتوحات موثر واقع شد و در مقابل یک دسته موانع نیز در این فرایند روند فتوحات را در برخی مناطق با مشکلاتی مواجه نمود و مانع روند پیشروی مسلمانان شد. این مقاله در صدد است به این برسش اساسی باسخ دهد که علل پیشرفت و دلایل کندی فتوحات در ماوراءالنهر چه بوده است.؟ از اینرو برای نیل به این مقصود ابتدا باید به مطالعه فرایند فتوحات در این منطقه به شیوه توصیفی پرداخت سپس با رویکردی تحلیلی به جستجوی عوامل پیشرفت وموانع فتوحات اسلامی اشاره کرد.
However, during the Caliphate of Osman, with the conquest of Khorasan and the death of Yazdgerd III, the last Sassanid king, preparations were made for the entry of Muslims into Central Asia. F. During the reign of Muawiyah, Muslims were able to achieve considerable progress in that region, but what is certain is that the attacks of Muslim Arabs on Mawra al-Nahr until this time were carried out in a hostile manner and for the purpose of looting resources, but according to reliable reports, they had definite control over Mawra al-Nahr until The second half of the Umayyad era was delayed, since Abdul Malik Marwan took power. With the arrival of one of the Umayyad generals named Qutiba, a new chapter in attacks on Central Asia began. Qutiba bin Muslim Bahli was able to capture many parts of Trans-Nahr during ten years. Without a doubt, it can be said that from the beginning of the arrival of Muslims in this land, a series of factors directly affected the progress of the conquests, and in front of a group of obstacles Also, in this process, the process of conquests faced problems in some areas and hindered the progress of Muslims. This article aims to answer this basic research that what were the causes of progress and the reasons for the slowness of conquests in Trans-Nahr? Therefore, , look for the factors of progress and obstacles of Islamic conquests.
Machine summary:
com فصلنامه علمي پژوهشي تاريخ (شاپا) ٢٠٠٨-٠٢٧١ سال ١٧شماره ٦٧ –صفحه ٣٩ -٢١ تاريخ دريافت : ١٤٠٠/٩/١٦ تاريخ پذيرش ١٤٠٠/١١/٨ چکيده : آسياي مرکزي سرزميني است که بدليل ظرفيت هاي فرهنگي و جغرافيايي از دير باز در محور توجه اعراب مسلمان قرار گرفت از اينرو فتح اين سرزمين توسط مسلمانان و در پي آن ورود اسلام در عصر امويان ، يکي از مهم ترين حوادث تاريخي اين سرزمين را رقم زد.
و. در عهد معاويه نيز مسلمانان توانستند پيشرفت هاي قابل ملاحظه اي در آن منطقه به دست آورند اما آنچه مسلم است حملات اعراب مسلمان به ماوراءالنهر تا اين زمان بصورت ايزايي و به منظور غارت منابع صورت ميگرفت اما بر اساس گزارشات موثق سيطره قطعي بر ماوراءالنهر تا نيمه دوم عصر امويان به تاخير افتاد.
پس از حمله اعراب مسلمان ، مردم ماوراءالنهر در برابر مهاجمين واکنش هاي قابل توجهي از خود نشان دادند اين واکنش ها که ريشه در شرايط خاص اجتماعي منطقه داشت از گسترش سريع قدرت اسلام در منطقه جلو گيري کرد .
سال ها بدين منوال گذشت و ساکنان در برابر پذيرش اسلام مقاومت مي کردند تا اينکه سران عرب بجاي برخورد قهري از راه ملاطفت با بوميان منطقه وارد شدند بر اين اساس آنها براي تشويق مردم جهت تشرف به اسلام ، سياست هاي تشويقي را در دستور کار خود قرار دادند به گونه اي که در قبال رفتن به مسجد و به جاي آوردن نمازهاي يوميه يک سري امتياز قائل شدند و همين تغيير در سياست باعث شد تعداد قابل ملاحظه اي به اسلام متمايل شوند.