Abstract:
سیمرغ در اساطیر ایرانپرندهای مرتبط با آسمان و خورشید است که بیانگر اهمّیّت ویژۀآسمان و خورشید در اندیشه و زندگی ایرانیان است و از این رو گاهی سیمای ایزدی به خود میگیرد. به دلیل اهمّیّت نقش خورشید و آسمان در زندگی بشری و باورها و اعتقادات آنها، در دیگر تمدنها نیز پرندگانی دیگر مانند ققنوس و عقاب و حواصیل، کارویژۀ سیمرغ را در اسطورهها ایفا میکنند. در این جستار، به بررسی تطبیقینقش برخی از پرندگان در اساطیرتمدنهایی چون ایـران،یـونان، چین، مصر، آمریکا و بعضـی از تمدّنهـای مشهـور، بـه منظـور شناخت وجوه مشترک آنها، پرداخته شدهاست. شاخصترین وجـه مشترک سیمرغ و پرندگان مشابه آن، نوزایی و حیاتبخشی و عامل پیوند میان زمین و آسمان یا عالم مادّی با عالـم علوی بـوده و مردمان سرزمینهای مختلف، بـه هنگـام رویـارویـی بـا مشکلات، برای بـرطـرف شدن دشواریها، به آنها پناه میبردهاند.
Simorgh in Iranian mythology is a bird related to the sky and the sun, which shows the special importance of the sky and the sun in the thought and life of Iranians, and therefore sometimes takes on a divine image. Due to the importance of the role of the sun and sky in human life and their beliefs, in other civilizations, other birds such as phoenix, eagle and heron, play a special role of Simorgh in myths. In this article, a comparative study of the role of some birds in the mythology of civilizations such as Iran, Greece, China, Egypt, USA and some famous civilizations, in order to identify their commonalities, has been done. The most important common feature of Simorgh and similar birds is the revitalization and connection of earth and sky or material world with the Alawite world, and people of different lands take refuge in them to overcome problems when faced with problems.
Machine summary:
تحلیل تطبیقی نقش سی مرغ در اساطیر ایران با نقش عقاب و ققنوس در اساطیر دیگر تمدن های باستانی فضل الله رضایی اردانی * چکیده سیمرغ در اساطیر ایرانپرنده ای مرتبط با آسمان و خورشید است که بیانگر اهمّّیت ویژة آسمان و خورشید در اندیشه و زندگی ایرانیان است و از این رو گاهی سیمای ایزدی به خود می گیرد.
نظـر بـه اینکـه ، سـیمرغ در بـیش تـر اسطوره ها،نقش ماوراءالطبیعی بر عهده داشته و سیمرغ و حّتی پرندگان مشابه آن به عنوان حلقة اّتصال عالم مادّی با عالم بالا پنداشته شده ؛ ضرورت داشت تا در این مقاله ، به بررسی و تطبیـق نقش پرندگان در اسطوره های برخی از ملل جهان ، پرداختـه و بـر اساس ایـن ، بـه بـاورهــای مشابه و ممتاز آن ملّت هـا، دست یافته شود.
ـ خسرو قلیزاده (١٣٨٩) در مقالة «خاستگاه سیمرغ از دیدگاه اسطوره شناسـی تطبیقـی » بـه بررسی تطبیقی ویژگی های سیمرغ با مرغان دیگر اساطیری نزد ملـل مختلـف و ارتبـاط سیمرغ با مباحث نجومی و مقایسة آن با بعضی از مرغان اساطیری دیگرکه شکل ظاهری آنها همانند سیمرغ است ، پرداخته است و بیشتر یافته هـای او تـرجمــة مطالـب مقالــة سیمرغ اثـر هانس پیتراشمیت است کـه در دایره المعارف ایرانیکا منتشر شده است .
یکی دیگر از ویژگی های مهم عقاب درباورهای اروپائیان این اسـت کـه عقـاب مـی توانـد دوباره جوان شود و جوان شدن او بسیار شبیه است به سـوختن و زایـش ققنـوس .