Abstract:
«اَبَرپیوندها» که بخشی از تجارت الکترونیک بر پایه فناوریهای نوین هستند، یک کلمه، عبارت یا تصویری میباشند که میتوان با لمس یا کلیک کردن بر روی آنها به صفحه جدیدی منتقل شد. آنها اصولاً در کلیهی صفحات ورودی «برنامههای رایانهای» یافت میشوند و به مصرفکنندگان این امکان را میدهند تا به صفحات موردنظر عرضهکنندگان منتقل شوند. در این صفحات «شرایط و قوانین» از پیش تعیینشده و غیرقابلمذاکرهای به همهی مصرفکنندگان ارائه میشود. آنها جهت بهرهمندی از خدمات ارائهشده باید کلیهی شرایط و قوانین را بپذیرند. در نظام حقوقی ایران تاکنون به تحلیل ماهیت حقوقی این نهاد پرداخته نشده است. هدف این پژوهش بررسی ماهیت حقوقی اَبَرپیوندها در برنامههای رایانهای میباشد. نوشتار حاضر به روش تحلیلی-توصیفی و کتابخانهای انجام شده است. نتایج بیانگر این امر هستند برای صحت درج هر اَبَرپیوند، وجود پنج شرط، ضروری و اساسی است. این شرایط به دو دسته شرایط حقوقی (1- رعایت قواعد عمومی حاکم بر حقوق قراردادهای الکترونیکی 2- عدم درج شروط خلاف حقوق مصرفکنندگان و غیرمنصفانه 3- هشدار در رابطه با آثار عضویت در برنامه) و شرایط فنی (1- درج اَبَرپیوندها با ساختاری متمایز 2- ضرورت پیشبینی امکان لمس یا کلیک اَبَرپیوند) تقسیم میشوند. ضمانت اجرای هر یک از این شرایط متفاوت از یکدیگر میباشد. ماهیت و آثار اَبَرپیوندها با توجه به مفاد اَبَرپیوندها و نوع طراحی برنامههای رایانهای تعیین میشود؛ بنابراین برای اَبَرپیوندها نمیتوان ماهیت ثابتی تعیین نمود؛ از سویی بر اساس تحلیلهای مبتنی بر حقوق تجارت الکترونیکی تحت دو عنوان قابلشناسایی میباشد: ۱- اطلاعرسانی پیشقراردادی ۲- شروط ارجاعی؛ از سوی دیگر بر پایهی تحلیلهای مبتنی بر حقوق مدنی تحت سه عنوان قابلشناسایی است: ۱- قرارداد مقدماتی ۲- شرط تبانی ۳- درخواست ایجاب همراه با یک قرارداد فرعی.
Being part of e-commerce based on new technologies, “Hyperlinks” refer to a word, phrase, or image by which one can move to a new page through touching or clicking on them. Essentially, they are found on all “Computer Program” input pages, providing consumers with the possibility of being redirected to the suppliers’ desired pages. In these pages, all consumers are provided with pre-determined and non-negotiable “Terms and Conditions”. In order for taking the advantage of the provided services, they have to accept all terms and conditions. Iranian legal system has not yet analyzed the legal nature of this institution. The present study is aimed at examining the hyperlinks’ legal nature in computer programs. This article is conducted by analytical-descriptive and library methods. The results introduce five essential conditions for the accuracy of inserting any hyperlink, divided into two categories of legal conditions (1- Observance of general terms governing the electronic contract law 2- Failure to insert terms that are contrary to consumer rights and unfair 3- Warning about the effects of membership in the program) and technical conditions (1- Inserting hyperlinks with a distinct structure 2- Necessity of predicting the possibility of touching or clicking the hyperlink). The sanctions of each of these terms is different from each other. The nature and effects of hyperlinks are determined according to the content of the hyperlinks and the type of computer program design; hence, hyperlinks cannot be specified with a fixed nature; On the one hand, according to the analyses based on the e-commerce law, it is identifiable under two titles: 1- Pre-contractual disclosure 2- Referral conditions; and on the other hand, according to the analyses based on civil law, it can be identified under three titles: 1- Preliminary contract 2- Condition of collusion 3- Request for offer along with a subcontract.
Machine summary:
وضعيت فوق به اشکال مختلفي در برنامه هاي رايانه اي پيش بيني شده و در اکثر موارد نيز اين وضعيت در قالب «ابرپيوندها»٢ ســاختار پيدا کرده و شــکل گرفته است ؛ به اين ترتيب که «شــرايط و قوانين » تعيين شــده توسط يکي از طرفين (عرضه کننده ) غالبا در يک سند مستقل (صفحه مجزا متصل به يک پيوند) قرار گرفته است که جهت دسترســي به آن بايد طرف ديگر (مصرف کننده ) بر روي آن ابرپيوند (ابرلينک ) لمس يا کليک نمايد تا آن ســند را مشاهده نمايد.
شايان ذکر اســت اغلب مقالات (٢٠١٦ ,Shaoling ;٢٠١٨ ,Long ;٢٠٢٢ ,Duke) و کتــب (٢٠١٦ ,Rothchild ;٢٠٢١ ,Barnett, Oman ;٢٠٢٠ ,Jimenez) حقوقي که ابرپيوندها را به عنوان موضوع اصلي يا فرعي مورد بررســي قرار داده اند، يا در رابطه با کيفيت درج آن هــا در برنامه هاي رايانه اي با توجه بــه آراي دادگاه ها بوده يا در حوزه کپي رايت است .
براي مثال : در مواردي ابرپيوند براي تبليغات مورد استفاده قرار مي گيرد به اين شيوه که کاربر بر متن يا تصويري براي خريد کالايي مشخص در فروشــگاهي اينترنتي لمس يا کليک مي نمايد و سپس به صفحه موردنظر خود و ارائه کننده تبليغات هدايت مي شود که اين عمل کاربر صرفا يک فعل مادي بوده و جنبه حقوقي اعم از ايجاب يا قبول ندارد اما موضوعي که در اين مقاله مورد بررســي قرار خواهد گرفت در فرضي اســت که ابرپيوند در صفحــه ورودي يک برنامه رايانه اي مانند اپليکيشــن «با سلام » قرار دارد و کاربر در صورتي مي تواند از اپليکيشن استفاده نمايد که بايد به نحوي موافقت خود را با شــرايط و قوانيني که در قالب ابرپيوند آمده است اعلام نمايد که در اپليکيشن مذکور اين اعلام موافقت از طريق وارد نمودن شماره تلفن همراه و کد فعال سازي انجام مي گيرد که اين عمل فعل حقوقي مي باشد.