Abstract:
غلات مهمترین گیاهان غذایی کره زمین و تامینکننده 70 درصد غذای مردم کره زمین میباشند. گندم و برنج روی هم تقریبا 60 درصد انرژی مورد نیاز بشر را تامین میکنند. بهطور کلی بیش از سه چهارم انرژی و یک دوم پروتئین مورد نیاز بشر از غلات تامین میشود و بهراستی غلات پایه اصلی تغذیه و بقای بشر به شمار میروند.
محصول گندم در بسیاری از کشورها از جمله ایران، عاملی بسیار مهم برای پایداری سیاسی و اقتصادی و همچنین عاملی مهم در بهبود درآمد بیشتر کشاورزان است. در اکثر کشورهای در حال توسعه، بهدلیل اهمیت غلات در امنیت غذایی جمعیت زیاد این کشورها، دولت تجارت غلات را تحت انحصار خود درمیآورد. از آنجا که آغاز کشاورزی در نواحی شرقی مدیترانه بوده، غلاتی که کشت میشدند از همان آغاز با تجربه خشکی بهعنوان مهمترین فاکتور محیطی روبرو بودند. تنش خشکی یکی از مهمترین تنشهای غیر زنده است که بسته به فصل و زمانی که خشکی واقع میشود میتواند بهصورت جدی به کاهش محصول در گیاهان منجر شود.
Machine summary:
طول سنبله نتایج نشان داد که طول سنبله تحت تاثیر معنیدار (سطح احتمال ۵ درصد) تنش خشکی و هیومیک اسید قرار گرفت (جدول 4-1).
ولی در شرایط تنش شدید علی رغم افزایش طول سنبله بر اثر کاربرد هیومیک اسید، این افزایش طول سنبله نسبت به تیمار شاهد (تنش خشکی شدید و عدم استفاده از هیومیک اسید) معنیدار نبود (شکل ۴-۴).
تعداد دانه در سنبله نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تعداد دانه در سنبله تحت تاثیر معنیدار تنش خشکی، هیومیک اسید و اثر متقابل آنها در سطح احتمال ۱ درصد قرار گرفت (جدول ۴-۱).
مقایسه میانگین تعداد دانه در سنبله نشان داد که بیشترین تعداد دانه در شرایط نرمال و مصرف ۲ کیلو در هکتار هیومیک اسید بدست آمد (۱۲/۵۲) که تفاوت معنیداری با سایر تیمارهای هیومیک اسید در شرایط نرمال نداشت ولی با تیمارهای تحت تاثیر تنش خشکی و تیمار شاهد تفاوت آن معنیدار بود.
سبزواری و همکاران (۱۳۸۸) نیز گزارش دادند که کاربرد هیومیک اسید باعث افزایش معنیدار تعداد دانه در سنبله گندم میشود که با نتایج این پژوهش مطابقت دارد.
عملکرد بیولوژیک نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات تنش خشکی و هیومیک اسید بر عملکرد بیولوژیک در سطح ۱ درصد معنیدار بود و برهمکنش آنها بر عملکرد بیولوژیک تاثیر معنیداری نداشت (جدول 4-۲).
همچنین نتایج مقایسات میانگینها نشان داد بطور کلی اسید هیومیک اثر معنیداری در افزایش عملکرد بیولوژیک داشت.
نتایج نشان داد تنش خشکی باعث کاهش۳/۴۴ درصدی میانگین عملکرد دانه شد (۷۳۲۴ کیلوگرم در هکتار در شرایط نرمال و ۴۰۷۶ کیلوگرم در هکتار تنش خشکی شدید) و هیومیک اسید اثر مثبت معنیدار بر افزایش عملکرد داشت.