Abstract:
در بین تمامی نهادها، سازمانها و موسسات، خانواده مهمترین، ارزشمندترین و اثربخشترین نقشها را داراست. نهاد خانواده به عنوان اولین کانون اجتماعی، یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر رشد فرزندان به ویژه رشد روانی آنهاست. طرحواره های ناسازگار اولیه در زمینه ی والدگری میتواند زمینه ساز شکل گیری سبک والدگری ناکارآمد و خودکارآمدی پایین والدینی شود. این پژوهش به بررسی اثربخشی آموزش سبک های والدگری بر پایه ی پیشگیری از طرحواره های ناسازگار اولیه بر خودکارآمدی و سبک تربیتی مادران دانش آموزان دختر مقطع ابتدایی شهر یزد پرداخته است. طرح پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون، پس آزمون و گروه کنترل است. جامعه آماری این مطالعه را کلیه مادران دانش آموزان دختر دبستانی استان یزد در سال 93 - 94 تشکیل میدهند، با استفاده از نمونه گیری در دسترس، پس از ارزیابی اولیه ی 250 نفر از مادران، تعداد 24 نفر که نمره والدگری آنها یک انحراف استاندارد بالاتر از میانگین درزیر مقیاس های مستبدانه و سهل گیرانه بود و نمرات پایینی در خودکارآمدی داشتند، انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 12 نفره جایگزین شدند. کلیه آزمودنی های دو گروه به گویه های پرسشنامه های والدگری بامریند و خودکارآمدی والدینی قبل و بعد از مداخله روی گروه آزمایش، پاسخ دادند و گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. تحلیل دادهها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد که نمرات آزمودنی های گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل در خرده مقیاس های رضایت و کفایت والدین از متغیر خودکارآمدی و همچنین سبک های والدگری مقتدرانه به طور معناداری افزایش یافته است (P <0/05) اما نتایج حاصل از تحلیل دادهها نشان داد که نمرات آزمودنی های گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل در خرده مقیاس های سبک والدگری استبدادی و سهلگیر تاثیر معناداری نداشته است (P> 0/05). بنابراین نتایج این تحقیق نشان داد که آموزش سبک والدگری بر پایه ی پیشگیری از طرحواره های ناسازگار اولیه بر خودکارآمدی و سبک تربیتی مادران اثر بخش بوده است.
Machine summary:
بنابراين نتايج اين تحقيق نشان داد كه آموزش سبك والدگري بر پايه ي پيشگيري از طرحواره هاي ناسازگار اوليه بر خودكارآمدي و سبك تربيتي مادران اثر بخش بوده است.
صابری و همکاران (1393) در پژوهش خود نشان دادند که برنامه ی آموزش گروهی والدگري موجب کاهش معنادار استرس والدینی در قلمرو والدین و قلمرو کودک شده است و بین گروه آزمایش و گواه در کاهش استرس والدینی تفاوت معناداری وجود دارد.
برنامه های تنظیم شده برای آموزش والدی Parental Self-Efficacy Kuhn Tracy & Ronald Morawsk طریق فراهم آوردن اطلاعات مناسب درباره شرایط کودک و نحوه ی رفتار با او، به والدین کمک می کند تا مشکلات رفتاری و یادگیری کودک خود را درک کرده و آن ها را به خوبی کنترل و مهار کنند (بريستول 1 ، 1993).
همچنین نتایج تحقیق کنونی نشان داد که آموزش سبک والدگری بر نمرههای پیگیری خودكارآمدي مادران تاثیر معناداری نداشته است.
نتايج اين پژوهش با مطالعات سرابی جماب و همکاران (1390) نشان دهنده ی این است که آموزش والدین و پروراندن مهارت ها بر افزایش خودكارآمدي والدینی موثر نبوده است، همسو مي باشد.
نتایج تحقیق کنونی نشان داد که آموزش سبک والدگری بر نمرههای پس آزمون رضایت مادران تاثیر معناداری داشته است.
نتایج پژوهش کنونی نشان میدهد که آموزش سبک والدگری بر نمرههای پس آزمون کفایت مادران تاثیر معناداری داشته است و مداخله پس از حذف اثر پیش آزمون، تاثیر معناداری بر نمرات پس آزمون داشته است.
همچنین نتایج نشان داد که آموزش سبک والدگری بر نمرههای پیگیری کفایت مادران تاثیر معناداری نداشته است.