Abstract:
مجموعه بناهای گمرکات حاشیه خلیج فارس در استان بوشهر در اواخر دوره قاجاریه و اوایل دوره پهلوی اول ساخته شدهاند. این بناها شباهت زیادی به هم دارند. تمام این بناها از لحاظ معماری به صورت یک شکل ساخته شدهاند. تمامی این ساختمانها دارای دو طبقه و منطبق برهم هستند. معماری این بناها برگرفته از سبک معماری نیمه دوم قرن 18 و 19 م.، مغرب زمین است، این سبک به عنوان نمادی از تجدد وارد معماری ایران شد و معماری ایران را به شدت تحت تاثیر قرار داد؛ البته این تاثیر در سالهای پایانی دوره قاجار به مراتب بیشتر از سالهای ابتدایی است. به وجود آمدن گمرکات در حاشیه خلیج فارس از بندر دیر گرفته تا آخرین خط ساحلی و ایجاد ارتباطات این گمرکات با دیگر کشورها به خصوص انگلستان نیاز به تلگراف خانه را ایجاب میکرده است. تلگراف خانهها نیز در نزدیکی هر یک از این گمرکات ساخته شده است. ایجاد تلگراف خانه برای در جریان قرارگرفتن مسایل و امور تجاری، ادارای و سیاسی بوده است. هدف از این پژوهش، آشنایی با تاریخچه شکلگیری و بررسی گمرکات استان بوشهر است؛ و پرسش اصلی این پژوهش نیز این است که، ویژگیهای معماری این سازهها چیست؟ با بهرهگیری از روش پژوهش تاریخی و با مطالعات کتابخانهای سعی شده است اطلاعات لازم درباره موضوع پژوهش گردآوری شود و شناخت کافی نسبت به گمرکات و تلگراف خانههای استان بوشهر حاصل شود. هم چنین از روش میدانی جهت بررسی نمونه گمرکات در استان بوشهر استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان میدهند که روابط تجاری و سایر ارتباطات بوشهر با کشورهای مختلف، منجر به شکلگیری گونههای مختلف معماری، ازجمله معماری گمرکات در این استان شده است که متفاوت با معماری بومی بوشهر است.
The customs buildings complex at the Persian Gulf in Bushehr Province was built at the end of the Qajar era and the beginning of the Pahlavi era. These buildings are very similar. All these buildings are architecturally built in the same way. All these buildings have two floors and match each other. The architecture of these buildings is derived from the architectural style of the second half of the 18th century and 19th century of the West. This style entered Iran’s architecture as a symbol of modernity and strongly influenced Iranian architecture. It has to be mentioned that this influence was much greater in the last years of the Qajar era compared to its first years. By using the historical research method and library studies, it is tried to collect the necessary data about the research subject and obtain adequate understanding of the customs and telegraph offices in Bushehr Province.