Abstract:
میانکوه به طور قراردادی به بخشی از منطقه زاگرس مرتفع، یا بخش جنوبی زاگرس مرکزی، اطلاق میشود. با وجود مساحت ناچیز (680 کیلومترمربع) در یک محدوده کوهستانی، دو ریزچشم انداز متمایز با میانگین ارتفاع 1510 و 2601 متر از سطح دریا دارد که مناسب حرکتهای فصلی و کوتاه مدت جوامع در دوران زمانی متفاوت، جهت دسترسی به منابع گوناگون در اقتصاد معیشتی است. مطالعه ویژگی استقرارهای عصر سنگ در این ارتفاعات در مراحل اولیه خود قرار دارد. به واسطه وجود رودخانههای دایمی و منابع قلوه سنگی رودخانهای، این بخش میبایست از محلهای اصلی رفت و آمد جوامع متحرک موستری (پلییستوسن جدید) زاگرس محسوب شود. در پی پاسخ به این پرسشها؛ 1) جایگاه فناوری ساخت مجموعه سنگی این منطقه در میان فرهنگهای شناخته شده زاگرس (؟) و 2) میزان شعاع حرکتی جوامع شکارگر-گردآورنده آن در هردو زیست بوم (؟)، سه فصل بررسی پیمایشی بین سالهای 1388 تا 90 ه. ش.، انجام شده است که پژوهش حاضر به بخش کوچکی از تحلیل صنایع سنگی آن اختصاص دارد. نتایج اولیه از پراکنش محلهای روباز (177 عدد) در هر دو زیست بوم از یک تا 36 دست ساخته حکایت دارد. به نظر میرسد این دو زیست بوم در طول حرکتهای روزانه یا فصلی جوامع پلییستوسن به خوبی مورداستفاده قرار گرفتهاند. ترکیب کلی مجموعه سنگی آن را تراشههای به نسبت کوتاه و کوچک تشکیل میدهد که در آن، خراشندهها بر سایر گونهها غلبه دارند. در اینجا تاکید اصلی در فناوری ساخت، بر منابع قلوه سنگی خوب گرد شده محلی تحت تاثیر رودخانههای دایمی و منابع برجای موجود در ارتفاعات منطقه است که اغلب با استفاده از فناوری لوالوا به ابزار و برداشتههای مختلف تبدیل شدهاند. شکارگران-گردآورندگان میانکوه فنون ساخت و گونههای ابزاری مشابه با دیگر فرهنگهای موستری زاگرس را به کار بردهاند، تنها در برخی دست ساختههای زیست بوم مرتفع از انواع سنگهای دیگر در کنار نوع غالب چرت/ فلینت و ازنظر گونه شناسی، از برداشتههای بیقاعده با پرداخت نامنظم استفاده کردهاند. به نظر میرسد سنگ خام مورداستفاده از فواصل کمتر از 20 کیلومتر در طول چشم انداز هر دو زیست بوم تامین شده است.
Miankouh Area is contractually known as a district of southern part of the Central Zagros
in the southwest of Iran. Despite its small area (680 km2), due to its location between
highlands there are two distinct micro ecozones with natural resources and an abundance
of plant and animal species and has been suitable for the vertical seasonal movements
throughout the year in order to access to various resources in the subsistence from the
Pleistocene to the present. Our knowledge of its Mousterian cultures is derived from
three-season field surveys between 2009 and 2011 years in both Low Altitude (LAZ)
and High Altitude Zones (HAZ) with an average altitude of 1510 and 2601 meters above
sea level (m.a.s.l). This paper seeks to answer (1) what is the position of Miankouh’s
MP cultures among the well-known Mousterian cultures in the Zagros Mountains of
Iran? And (2) what is the radius of movement of MP hunter-gatherers of in the landscape
of Miankouh through the study of the stone assemblage of both LAZ and HAZ? Totally,
1454 stone artifacts were collected from the Middle Paleolithic Open-air sites of both
zones. Preliminary results show that the MP hunter-gatherers of Miankouh exploited
both zones with relatively a homogeneous tool kit influenced by the permanent rivers
in LAZ and pool resources available in HAZ within the daily radius of movement at a
distance of 5 to 20 km, which had often been turned into flakes and various tools using
several techniques. They also used the type of tools that are commonly recognizable in
the stone industries of other MP cultures of Zagros.