Abstract:
هدف این پژوهش بازآفرینی مدل تربیت رسانهای مبتنی بر آموزههای تربیتی قرآن کریم است. به این منظور، از روش تحقیق کیفی مبتنی بر روش نظریۀ برخاسته از دادهها که شامل سه مرحلۀ کدگذاری باز، محوری و گزینشی، همراه با بهرهگیری از رویکرد سیستماتیک استراووس و کوربین استفاده شده است. در این راستا، با صاحبنظران و اساتید حوزۀ تربیت و رسانه تا مرحلۀ اشباع نظری دادهها، هفده مصاحبۀ عمیق و نیمهساختاریافته با استفاده از نمونهگیری نظری، انجام شد. سپس آیاتی از قرآن که بهگونهای به مفهوم تربیت اشاره دارد با نرمافزار کاوشگر قرآنی شمس استخراج و تفسیر نهایی مدل با یافتههای مبتنی بر محتوای انتخابشده از قرآن انجام شد. با توجه به لزوم بررسی و تطبیق تخصصی یافتههای کیفی و تفسیر آن مبتنی بر آیات قرآن، پس از اطمینان از اعتبار مدل تفسیرهای انجامشده، نتایج به ده نفر از متخصصان حوزۀ رسانه و مفسران قرآن ارائه شد. با توجه به توسعۀ روزافزون رسانهها و کارآمدی آموزههای قرآن کریم در همۀ حوزههای هدایت بشر، از جمله تربیت، به نظر میرسد در حوزۀ رسانه به الگوی تربیتی رسانهای نیاز داریم. در این پژوهش، با توجه به نتایج بهدستآمده و انطباق آن بر آموزههای تربیتی رسانهای قرآن، بازتعریفی کاربردی در حوزۀ تربیت رسانه استخراج کردهایم که میتوان از آن بهعنوان یکی از شئون مهم تربیت در عصر حاضر نام برد.
یهدف البحث هذا الی اعاده بناء نموذج التربیه الاعلامیه علی ضوء تعالیم القران التربویه
وذلک بتوظیف طریقه بحث نوعیه کیفیه تعتمد علی نظریه تنبثق عن البیانات بما فی ذلک
من ثاث مراحل للترمیز المفتوح والمحوری والانتقايی الی جانب النظریه المجذره/ الموثقه
لستراوس وکوربن. واجریت فی هذا الصدد باستخدام العینات النظریه سبعه عشر مقابله
معمقه وشبه منظمه مع خبراء واساتذه فی مجال التربیه والاعام حتی مرحله تکمیل البیانات
النظری؛ ثم تم استخراج الایات الداله علی مفهوم التربیه باستخدام برنامج متصفح شمس
القرانی. کما انه تم التفسیر النهايی للنموذج بالنتايج المبنیه علی المحتوی المختار من
القران الکریم. هذا ونظرا لضروره البحث المتخصص وتطبیق النتايج النوعیه الکیفیه وتفسیرها
علی ضوء ایات القران الکریم تم استعراض النتايج علی عشره خبراء فی مجال الاعام
ومفسری القران وذلک بعد التاکد من صحه نموذج التفاسیر. فبالنظر الی النمو السریع
والتطور المتزاید لوسايل الاعام وکفاءه تعالیم القران فی جمیع مجالات الهدایه البشریه
بما فی ذلک التربیه یبدو اننا بحاجه الی نموذج التربیه الاعلامیه فی مجال الاعام. فاخیرا
توصل البحث هذا علی ضوء النتايج المتحصله وتطبیقها علی تعالیم القران التربویه الاعلامیه
الی تعریف جدید عملی فی مجال التربیه الاعلامیه یمکن ان یذکر کاحد شوون التربیه الهامه
فی العصر الراهن.
This research aims to reconstruct a media education model based on the educational principles of the Quran. Utilizing a qualitative research method grounded in the data-driven theory, including three stages of open, axial, and selective coding, along with employing the systematic approach of Strauss and Corbin, the study conducted seventeen in-depth, semi-structured interviews with experts in the fields of education and media until data saturation. Selected Quranic verses referring to the concept of education were extracted using the Shams Quran Explorer software, and the final interpretation of the model was developed based on the selected Quranic content. To ensure the validity of the model and its alignment with qualitative findings, the results were presented to ten experts in media education and Quranic exegesis. The study suggests the necessity of developing a media education model inspired by the ever-evolving role of media and the effectiveness of Quranic teachings in guiding various aspects of human life, including education. The practical redefinition proposed in this research provides a valuable contribution to the field of media education, aligning with Quranic educational principles and addressing contemporary needs.