Abstract:
نخستین آیه سوره هود بر اِحکام عام یا همان محکم بودن تمام آیات قرآن کریم دلالت میکند درحالیکه آیه هفتم از سوره آل عمران بر اِحکام خاص یا همان محکم بودن برخی از آیات دلالت می کند. برخی مفسران برای حل این تناقض ظاهری، بر معناشناسی «اِحکام» تمرکز کرده اند و راه حل هایی مبتنی بر چند معنایی «اِحکام» ارائه کرده اند که از شواهد و دلایل کافی برخوردار نیست. این پژوهش با بهره گیری از تأثیر معناشناختی اصطلاحاتِ قرآنیای که در آیات مختلف، همنشین مفهومِ «اِحکام» شدهاند، به معناشناسی این مفهوم پرداخته و پاسخی جدید برای حل این تناقض ارائه داده است. معناشناسی «اِحکام» نشان میدهد که محکمات، آیاتی هستند که از تطبیق بر مصادیقِ باطل و نامناسب بازداشته شدهاند و اِحکامِ عام وصفی برای جمیعِ آیات از منظری تنزیلی است که با اشرافِ خدای حکیم بر نزول تدریجی آیات در موقعیتهای مقتضی و مناسب محقق گردیده است. با دورشدن از هنگامه تنزیل و از دست رفتنِ برخی قرائن، وجه افتراق آیاتِ متشابه که موضوعاتی مشابه و احکامی متنافی دارند، فراموش میشود و خطرِ تأویل باطل یا همان تطبیقِ نادرستِ آنها بر مصادیقِ غیرتنزیلی و جدید بروز میکند. آیه هفتم از سوره آل عمران از منظری تأویلی به مجموعه آیات قرآن مینگرد و از این منظر تنها اِحکامِ آن دسته از آیات استمرار مییابد که مشابهی نداشته و برای همیشه از تطبیقِ بر مصادیقِ باطل بازداشته شدهاند.
The seventh verse of Surah Al-Imran indicates the specific "ihkam" of some verses, while the first verse of Surah Hud indicates the general "ihkam" of the all verses. The solutions of commentators to solve this contradiction are based on the polysemantic approach of the concept of "ihkam". But the solution of the present article is different and based on the single-meaning approach of "ihkam". "ihkam" means preventing the verses from being revealed in inappropriate situations, and preventing them from being applied to false examples after being revealed. From the point of view of "taʾwil", or the gradual revelation, "ihkam" is a temporary feature of each verse. God prevents the revelation of the verses in inappropriate situations, but after the revelation and during "taʾwil", or the application of the verses to new examples, only The "ihkam" of the verses that do not have any similarities with other verses continue.