Abstract:
مقاله «شکل و ساختار قرآن»: (Form and structure of the Quran) در جلد دوم دائرة المعارف قرآن لایدن به چاپ رسیده است.نگارندة مقاله، آنجلیکا نیوورث (Angelika Neuwirth) در آغاز، تاملاتی مقدماتی دربارة تنظیم قرآن و رسمیت یافتن آن با عنوان «براهین دو وجهی روش شناختی» «ارائه نموده و به دو موضع به ظاهر ناسازگار در پژوهش قرآنی قدیم و معاصر اشاره کرده است. سپس موضوعات مهمی از قبیل «رسمیت و مسئله سوره به عنوان واحد قرآنی»، «نتایج روش شناختی»، «ویژگی ادبی، سبک شناسی و زبان شناسی قرآن»، «طبقه بندی دوره های وحی قرآنی»، «سجع و ساختارهای آیه به عنوان معیاری برای تاریخ گذاری نسبی»، «تقسیمهای فرعی میان طبقات آیه»، «عبارات موزون»، «عناصر ساختاری سوره»، «سوگندها»، «آیات معادشناسی»، «آیات تکوینی»، «داستانهای عذاب»، «مجادلهها»، «احتجاجهای دینی»، «آیات الاحکام»، «انواع سوره های مکی» و «انواع سوره های مدنی» را به تفصیل مورد بحث و بررسی قرار داده است.در ادامه ناقد به نقل و نقد مهمترین اظهارات وی پرداخته و مسئله جمع قرآن در عصر پیامبر(ص) را تقویت، طبقهبندی آیات را نقد کرده و تشبیه قرآن به سخنان کاهنان را خطا خوانده است.
Machine summary:
"(3) در عین حال، با تثبیت متن صامت عثمانی، یک روند قطعی در ارتباط با ساختار آن تنظیم شده بود که موجب پیدایش تحولی جنجال بر انگیز شد، یعنی تدوین پیوستی آیات که با تسامح و قالب بندی نشده ترکیب یافتند و پیامها و ارتباطات از هم گسیخته شدند ـ بنابراین ویژگی سوره های بلند مدنی ـ با ساختارهای ترکیبی چند موضوعه و ذهنی که به گونه ای فنی قطعاتی را تغییر داده بودند که سوره هایی کوتاه و متوسط را تشکیل میداد و منجر به پیدایش مجموعه ناهماهنگ شد؛ واقعیتی که پیامدهای خاصی را به دنبال خود آفرید.
ارائه چنین دریافتی از قالبهای ساختار سوره ها، گام مقدماتی سودمندی در جهت ارزیابی ادبی قرآن است، گرچه به سختی هر یک از خود قالبها به عنوان یک ارتباط خود بسنده یعنی یک سورة کامل پدیدار میگردد، بلکه آنها در مجموعه ای مرکب آمیخته شده اند و از این رو، به قدر کافی درک میشوند و این گونه درک باید در سیاق گسترده تر آنها نگریسته شود.
4. در اینجا نویسنده به اسباب نزول آیات و سورههای قرآنی اشاره میکند؛ مبنی بر اینکه نزول هر یک از فرازهای قرآنی ـ اعم از وحیهای مکی و مدنی ـ به صورت مستمر و یکسان صورت نمیگرفت، بلکه تابعی از جریانات تاریخی، پرسشهای مطرح شده، وجود نزاعها و اختلافات و یا خلاها و نیازمندیهای گوناگون امت اسلامی بود و این امور مختلف زمینه ساز نزول فرازی خاص از وحی قرآنی شد که به تدریج شکل و ساختار سورههارا سامان دهی نمودند و مفسر برای فهم دقیق و کامل آیات هر سوره، چاره ای جز مراجعه به آنها ندارد و در غیر این صورت در مقام برداشت از آیات دچار تفسیر به رأی یا کج فهمی و استنباط نادرست میگردد."