Abstract:
گلزار قدس عنوانی است که فیض کاشانی بر مجموعهای از غزلیات، رباعیات و قصاید خود نهاده است.وی به رسم معهود پیشینیان در آغاز این اثر دیباچهای فراهم آورده که آراستگی کتاب را دو چندان کرده است.برخی از پژوهشگران معاصر بر آنند که این دیباچه،رسالهای است مستقل از فیض کاشانی.در تصحیح دیوان فیض کاشانی بر این دیباچه بخش مستقل دیگری با عنوان«ختام دیباچه از نسخه عصر مؤلف»افزوده شده است.با اندک تأملی در خواهیم یافت که این ختام،همان رسالهی مشواق فیض است.همچنین در این مقاله گزارشی کوتاه از رسالههای شوق العشق،شوق الجمال و...ارائه میشود.
Machine summary:
سرآغاز گلزار قدس،دیباچهای است که فیض در آن پس از حمد الهی، سبب گرایش و تمایل خویش به اشعار و ابیات اهل معرفت و محبت را بیان میدارد تا حدّی که زمان شباب که آتش طبیعت در التهاب است،گاهگاه با قلّت بضاعت،از مبادی معرفت و محبت به قدر حوصله بهره میبرد و کلام خویش را فراخور استطاعت در لباس تمثیل و استعارت به ضابط نظنم و خازن تألیف میسپرد،آنگاه که سخنان منظوم را فراهم میآورد در صحیفهای ترتیب میدهد که متعطّشان وادی طلب که به واسطهی حجب ظلمانی گرفتارند به دستیاری آن کلمات شورانگیز خود را از وادی خذلان بیرون کشند.
یگانه نسخهی معتبر-شناخته شده-که با این نگرش فیض فراهم آمده،نسخهی شمارهی 739 کتابخانهی ملی است که توسط شاگرد فیض، ابن سید رکن الدین مسعود عقبیل الدین الحسینی در اواخر سال 5801 کتابت شده است.
الف)مثنویات 1-سلسبیل 2-شراب طهور 3-تسنیم 4-ندبه العارف 5-ندبه المستغیث 6- وسیله الابتهال 7-آب زلال 8-آداب الضیافهض ب)قصاید 9-دهر آشوب ج)غزلیات و رباعیات و قصاید 01-گلزار قدس 11-شوق المهدی 21-شوق الجمال 31-المنتخب الکبیر 41-المنتخب الصغیر د)شوق المهدی(شامل غزلیات) اندکی پس از وفات فیض در سال 1901،نسخههایی از آثار منظوم در شبکههای نسخه نویسی فراهم میآید و در بعضی از آنها عنوان مجعول دیوان فیض یا دیوان محسن درج میشود و این عنوان مجعول همچنان تاکنون بر روی اشعار فیض میماند،به گونهای که فهرست نویسان نسخ خطی،در هنگام که به نسخهای از اشعار فیض برمیخورند بدون توجه به مندرجات و تقسیمبندیهای خود فیض در فهرست آثارش آن را دیوان فیض میشناسانند.