Abstract:
بیان آشکار و یا پنهان داشتن مبتدا در جملههای عربی از نکات بلاغی مهمی است که در کتب بلاغی به طور مبسوط به آن پرداخته شده است.این مقاله موارد وجوب بیان مبتدا و جواز حذف مبتدا را بررسی کرده و شواهدی از میان متون ادبی و قرآن کریم همراه با تقسیمبندی موضوعی موارد حذف،آورده است.
Machine summary:
"باشد و حذف آن خلاف اصل است و اگر بدون دواعی بلاغی و مورد اعتماد بلغا
با وجود این اصل مسلم،-ترجیح ذکر مسند الیه به طور عام و مبتدا به طور
خاص-در شرایطی ضرورت دارد مبتدا حذف شود،که این شرایط بعضی
ک:الخطیب القزوینی،الایضاح فی علوم البلاغه،ج 1،ص 901 آنگاه بیهوده است که دلیل معنوی یا لفظی بر وجود آن دلالت کند،و هیچیک از
حذف نیز پای لفظ در کار است،زیرا عقل به وسیلهی لفظ،مسند الیه محذوف را
تقدیر آن این است:انا علیل،که مبتدا به جهت روشنی حذف شده است.
بعضی آن را از موارد حذف خبر دانستهاند و تقدیر آن چنین است:سهر دائم بی.
حذف شود،و حکمی و خبری بدون ذکر مسند الیه،بیان شود.
گاهی اگر مسند الیه حذف شود،براساس عقل و درکی که از مخاطب،قابل
میگیرد؛یا به عبارت دیگر حذف برای این است که بدانیم در چه فاصلهی
گاهی حذف مسند الیه برای بیان حقارت مبتدا است،بدین صورت که گوینده
یا مانند کسی که درصدد آگاه کردن گروه نجات است برای کمک رساندن به
یعنی هذا حریق؛همین جملهی کوتاه که مسند الیه آن نیز محذوف است،چنان افراد را تحریک میکند،که با تمام امکانات و تواناییهای خود به کمک بشتابند
علم بود،با دو تیر شکار را نقش بر زمین ساخت و پدرش پس از تماشای این صحنه از شدت تعجب گفت:رمیة من غیر رام،و مانند:قضیه و لا أبا حسن لها
یعنی هو فتی،در پی همین بحث است که عبد القاهر،ضمن تحسین حذف در این
از ویژگیهای زبان عربی است که شاعر را قادر میسازد تا کلام خویش را به"