Abstract:
سنت حسنهی وقف به عنوان یکی از مؤثرترین طرق همیاری در طول تاریخ همواره پشتوانهی اقتصادی اهداف متعالی انسان در جوامع بشری بوده و همیشه به شکلهای گوناگون از جمله وقف خانه و زمین وجود داشته است. اما به علت تعاریف محدود از آن؛ امکان گسترش دایرهی آن و تجهیز بسیاری از داراییهای مالی در قالب آن ناممکن شده است. امروزه با توجه به تحولاتی که در پول رخ داده و با عنایت به شرایط وقف و گسترش شمول آن، این سؤال مطرح است که آیا وقف پول امکانپذیر است؟در این مقاله سعی بر آن است که به این سؤال پاسخ داده شود و اقوال و ادلهی فقها در حد مجال مورد بررسی قرار گیرد.
Machine summary:
"این وقفها از اوایل قرن 15میلادی از سوی دادگاههای عثمانی مورد تأیید قرار گرفت و شیخالاسلام ملا خسرف ـ که بزرگترین مرجع دینی در دولت عثمانی به شمار 1-HAUTGELDSTIFANG 2-KAPITALSTIFANG میرفت ـ این وقف را تأیید کرد و ابو سعود افندی نیز بر جواز وقف نقود تأکید کرده است ولی با وجود این مرجع فقهی، ملاحظه میشود که این نوع از وقف به خاطر مخالفت فقهای حنبلی و شافعی تنها در مناطق محدودی از جمله حلب رواج یـافت و مهمترین مرکز رواج آن قدس بود که به خاطر حضور رومیها با شروع حکومت عثمانی گسترش یافت.
اقوال فقها به طور کلی در بین فقهای امامیه و فقهای اهل تسنن در مورد وقف درهم و دینار دو قول رایج وجود دارد: 1- قایلان به جواز: برخی از فقها گفتهاند: وقف درهم و دینار صحیح است زیرا میتوان برای آن نفعی در نظر گرفت که مورد بهرهبرداری قرار گیرد و در عین حال باقی بماند.
مستند منکران وقف پول، آیه، روایت، یا یک اصل عملی نیست بلکه مخالفت آنها تنها به خاطر این است که معتقدند پول با انتفاع از بین میرود و از ویژگی تأبید برخوردار نیست که البته در بحث ادلهی جواز ثابت شد که ویژگی تحول یافته پول که ماهیت مثلی آن را آشکار میسازد، باعث میشود مثل پول جانشین عین پول شود و اصل پول در اثر وقف آن به رغم تغییر عین آن، باقی بماند."