Abstract:
خداوند ارواح همه انسانها را دو هزار سال پیش از ابدانشان، خلق کرد و ارواح به صورت جنود مجنده با یکدیگر ائتلاف و اختلاف داشتند. دانشمندان شیعی از قرن چهارم تا قرن هشتم هجری، درباره تقدم خلقت ارواح بر اجساد اقوالی ارائه کردهاند و در موضوع حیات ارواح، به استناد روایات و اخبار، به پژوهش و تحقیق پرداختهاند در این مقاله، آرای شیخ صدوق، شیخ مفید، سید مرتضی، شیخ شهاب الدین سهروردی و سید حیدر آملی بررسی شده است.
Machine summary:
"[2] بیان مرحوم صدوق در مورد حقیقت روح و تقدم خلقت آن بر ابدان ـ بر اساس آنچه در این کتاب ذکر کرده است ـ خیلی روشن نیست ولی با توجه به نسبتی که مرحوم مفید در این باره به ایشان داده، اعتقاد شیخ صدوق؛ به تقدم خلقت ارواح بر ابدان، روشن میشود و هر گونه شک و تردید در این مورد، از بین میرود.
وی سپس میپرسد: آیا ارواح، آن گاه که از ابدان جدا میشوند، حس میکنند یا نه؟ و آیا احساس بر ارواح و ابدان هر دو است یا تنها بر ارواح است؟ مرحوم سید مرتضی در پاسخ به این پرسشها مینویسد: فأما قوله: «إنهم قالوا إن الأرواح مخلوقة قبل الأبدان بألفی عام» فمن جملة الدعاوی الباطلة التی یفتقرون فی تصحیحها إلی الأدلة الظاهرة، و لا دلیل.
5. سید حیدر آملی (قرن هشتم) ایشان در زمینه تقدم خلقت ارواح بر ابدان مینویسد: و تقدیم الأرواح علی عالم الأجسام أظهر و أبین من أن یحتاج إلی بیان و برهان؛ و سیما قد شهد به الخبر و القرآن.
سید حیدر در اینجا تقدیم ارواح بر اجساد را صریحآ بیان میدارد و به روایت پیامبر 6ـ که صریح در این امر است ـ استشهاد میکند؛ ولی با وجود این، نمیتوان گفت مراد ایشان از تقدم ارواح بر اجسام، تقدم ارواح انسانها بر ابدان آنها باشد؛ بلکه ممکن است مراد ایشان تقدم عالم ارواح، یعنی عالم عقول و نفوس، بر عالم اجسام و مادیات باشد."