Abstract:
از سالهای آغازین هزاره دوم پیش از میلاد در کشور ما عشایر دوش به دوش جوامع مستقر زندگی کردهاند اما علاوه بر اقوام کوچنشین داخل فلات ایران،در طول تاریخ این سرزمین ایلهای دیگری نیز به تدریج از سایر مناطق به کشور ما آمدهاند.امروز عشایر در ایران 2/2 درصد از جمعیت کشور را به خود اختصاص دادهاند درحالیکه حدود 3 درصد از دامهای آن را پرورش میدهند.
بنا به دلایل انسانی،شهروندی،تعداد جمعیت و نقش عشایر در تولید شیر و گوشت قرمز کشور،توجه به برنامههای توسعه آنها ضرورت اساسی دارد.از میان سه گزینه ممکن برای استراتژی توسعه زندگی عشایر،یعنی ادامه کوچ،رمهگردانی و اسکان،سیاست دولت بر این قرار داشته است که توسعه به صورت اختیاری،با انتخاب یکی از شیوههای فوق و با بسترسازی کافی برنامهریزی شود اما در حال اسکان برنامهریزی شده اولویت داشته است.
مقاله حاضر نتیجه شش تحقیق جداگانهای است که طی سالهای 37 تا 87 در مناطق قشلاقی استانهای آذربایجان شرقی و غربی به انجام رسیده و هدف آن پاسخگویی به سئوالهای زیر میباشد:
1-تحول نرخهای واقعی کوچ و اسکان چگونه بوده است؟
2-نرخهای تمایل به کوچ و اسکان چه تغییری یافتهاند؟
3-عوامل و شرایط اسکان کدامند؟
4-مسایل و مشکلات کوچ و اسکان چیست؟
یافتههای مقاله حاضر حاکی از آن است که طی 5 سال مورد بحث،نرخهای اسکان و رمهگردانی افزایش پیدا کرده؛نرخ تمایل به اسکان بالا رفته ولی نرخ تمایل به رمهگردانی کاهش یافته است؛شرایط اسکان از دیدگاه عشایر عبارتند از تسهیلات زیربنایی،تأمین سرمایه و اعتبار،و زمین و آب زراعی؛و مهمترین مسایل کوچ و اسکان عبارتند از فقدان تسهیلات زیربنایی،مشکلات ایلراهها،اختلافهای قومی و قبیلهای،مشکلات اقتصادی، سنتگرایی و تنگناهای فرهنگی،عدم آشنایی با تخصصهای فنی و فقدان برنامه توسعه جامع و کارا برای اسکان اختیاری عشایر.
Machine summary:
"به نظر هوشنگ کشاورز،«در تاریخ اجتماعی ایران روشن شده است که اسکان عشایر
توسعه مناطق عشایری اداره کل امور عشایر استان آذربایجان غربی به اجرا درآمد و هدف
سال 7731 توسط نگارنده،به هزینه دفتر مطالعات طرح توسعه مناطق عشایری اداره کل
امور عشایر آذربایجان شرقی و با همکاری شرکت آذر کوچ به انجام رسیده است.
موضوع مورد بحث تحقیق این بود که اداره کل امور عشایر استان طی سالهای اخیر بند
4)مسایل و مشکلات کوچ و اسکان عشایر در این دوره کدام بودهاند؟یافتههای پژوهشی
1)طی سالهای 87-37 نرخ اسکان عشایر در مناطق مورد مطالعه از 3/5 درصد در
2)نرخ اسکان در زیستبوم و کانون توسعه قرهقیه از 3/5 درصد در سال 3731 به
مربوط به تمایل و گرایش عشایر به کوچ و اسکان در جدول و نمودار شماره 2 دیده میشود.
2)نرخ تمایل به اسکان عشایر در منطقه قرهقیه از 88/0 درصد در سال 3731 به
5-مسایل کوچ و اسکان:جدا از نظر عشایر در مورد عوامل و شرایط اسکان،مسایل
زندگی عشایر و فراهم کردن امکانات لازم برای اسکان اختیاری آنان در کانونهای توسعه.
5-و نهایتا فقدان برنامههای توسعه اقتصادی-اجتماعی مدون برای اسکان عشایر با
کوچروی و اسکان عشایر به ترتیب زیر بوده است:فقدان امکانات و تسهیلات زیربنایی،
ایل جلالی(کانون توسعه دشت زنگنه)،ارومیه:اداره کل امور عشایر آذربایجان غربی.
جدول 1-نرخهای کوچ و اسکان واقعی عشایر در سالهای مختلف
جدول 2-نرخهای تمایل به کوچ و اسکان عشایر در سالهای مختلف
(به تصویر صفحه مراجعه شود) جدول 4-محل مناسب برای اسکان از دیدگاه عشایر
(به تصویر صفحه مراجعه شود) نمودار 1-نرخهای کوچ و اسکان واقعی عشایر"