Abstract:
در بررسی علل مهاجرت نقاشان ایرانی به هند نویسنده علت عمده و سرآغاز این مهاجرتها را فرار همایون پسر بایر پس از به سلطنت
رسیدن و شکست از شیرشاه افغان به ایران میداند. مهاجرت همایون به ایران منجر به آشنایی او با فرهنگ و هنر ایرانی و علاقه فراوان
وی به هنر نقاشی شد. بدین جهت او به جمعآوری آثار نقاش معروف آن دوران «بهزاد» همت گذارد و شاگردان بهزاد را برای مهاجرت به
هند تشویق کرد تا به امید بازپسگیری قلمرو خود، نقاشی به شیوه و سبک بهزاد را در آنجا رواج دهد. کوششهای وی منجر به قبول
مهاجرت میر سیدعلی پسر میرمصور و عبدالصمد شیرازی و... شد طولی نکشید که پیشبینی همایون در بازپسگیری قلمرواش به تحقق
پیوست و نقاشان ایرانی به هند مهاجرت نمودند. این مهاجرتها آغاز مهاجرتهای بعدی هنرمندان به سوی هند بود. علت مهاجرت این
هنرمندان به هند پرسشی است که نویسنده میکوشد آن را تحت سه عنوان مورد بررسی قرار دهد. عنوان اول، شرایط موجود در ایران که
باعث مهاجرت هنرمندان به هند شده است. عنوان دوم، شرایط موجود در هند که به سبب آن ایرانیان مهاجرت کردند و عنوان آخر،
شرایط و موقعیت شخص کوچنده است. در انتهای مقاله برای آشنایی با مهاجرین نقاش به هند، جدولی مشتمل بر شرح حال مختصری از
نقاشان، سال ورود به هند، لقب و عناوین آنها، و بالاخره آثار مهمی که در هند به انجام رسانیدهاند، آورده شده است.
Machine summary:
"2 شاه طهماسب در سالهای آخر حکومت خویش بنابر عللی از جمله گرایشهای مذهبی و گرفتاریهای سیاسی، نسبت به هنر نقاشی بیاعتنا شد و حمایت خود را از نقاشان برداشت، در حالیکه پادشاهان بابری که در هند به قدرت رسیده بودند، به فرهنگ و هنر ایرانی علاقه داشتند و حاضر بودند که در مقابل تنها یک نقاش، هزار تومان پیشکش کنند، از این جهت وقتی که هنرمندان ایرانی، بخصوص نقاشان، ایران را محیطی مناسب برای کار نیافتند، راهی هند شدند، زیرا که در آنجا خود و هنرشان مورد حمایت قرار میگرفت، محمدتقی بهار در این باره مینویسد: در دوره صفویه به دو علت، جمع بسیاری از ارباب ذوق و کمال مهاجرت را برماندن در ایران رجحان داده، بیشتر آنها به هند رفتند.
به همین دلیل در این دوره اکثرا افرادی راهی هند شدهاند که کالا و هنری برای عرضه در آنجا داشتهاند و به همین جهت ما شاهد مهاجرت سیل عظیم هنرمندان از قبیل خطاط، نقاش، شاعر، قالیبافان و غیره هستیم و به قول فیاض، هرکه مستطیع فضل و هنر میشد به هند رفتن او واجب بود: هرکه شد مستطیع فضل و هنر رفتن هند واجب است او را نقاشانی که بعد از جهانگیر به هند رفتهاند شرح حال نقاشان سال ورود به هند لقب یا عنوان آثار مهمی که در هند انجام دادهاند ابوالحسن اصفهانی نقاش و خطاط اصفهانی مقیم هند بود.
نقاشانی که در زمان همایون از ایران به هند رفتند شرح حال نقاشان سال ورود به هند لقب یا عنوان آثار مهمی که در هند انجام دادهاند میر مصور، پدر میر سیدعلی و یکی از شاگردان بهزاد است که به قول قاضی احمد منشی قمی، همراه پسر خود میرسیدعلی به هند رفته است."