Abstract:
با توجه به ماده 297 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1370 ،دیه قتل مرد مسلمان یکی از امور ششگانه شتر ، گاو ، گوسفند ، حله یمن ، دینار و درهم با تعداد و شرایطی که در قانون مذکور مشروحا آمده است تعیین شده است و قاتل در انتخاب هر یک از اعیان مذکوره مخیر می باشد. عدول از آنها و پرداخت قیمت هر یک به تراضی طرفین و یا تعذر همه آنها منوط شده است. این ماده قانونی اگر چه با فتوای مشهور فقهای شیعه که با مبنا قرار دادن روایات وارده صادر شده است مطابقت دارد؛ اما نگارنده این مقاله با در نظر گرفتن لسان روایات و تاثیر شرایط اجتماعی و اقتصادی در صدور روایات مورد استناد فقهای عظام به این نتیجه رسیده است که هیچیک از امور ششگانه مورد نظر در تعیین دیه موضوعیت نداشته و پرداخت مقداری از مال، جهت تدارک خسارات وارده به مجنی علیه و یا اولیای وی مد نظر شارع مقدس بوده است ، تا تعبیر روایات، مبنی بر اینکه لایبطل دم امرء مسلم فی الاسلام ( خون هیچ مسلمانی در اسلام ضایع نمی شود.) تحقق یابد. همچنین مخیر دانستن جانی در پرداخت یکی از گونه های ششگانه لااقل با توجه به تفاوت فاحشی که در شرایط اقتصادی فعلی در قیمت آنها وجود دارد عاقلانه به نظر نمی رسد. بنا بر این اصلاح این ماده از قانون مجازات اسلامی توسط قانون گذار ضرورت دارد.
According to the Act 297 of the Islamic penal law، the blood money of a victim Muslim is equal to one of these six kinds camel، cow، sheep، Yemeni robe، Dinar or Derham along with lawful conditions.
A murderer can freely select one of them as a punishment. The circumvention of the rules is related to the approval of the two sides.The writer tries to have a critical look on the matter.