Abstract:
شاخصها برای اندازهگیری جنبههای اقتصادی و اجتماعی برخی متغیرها که در تجریه و تحلیلها و تصمیمگیریها پراهمیت هستند،طراحی شدهاند.در این میان و با توجه به نقش بخش تحقیقات در توسعه اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی شاخصهای تحقیقاتی بدلیل نشان دادن وضعیت،روند تغییرات و عوامل مؤثر بر تحقیقات از جایگاه ویژهای برخوردارند.در مقاله حاضر پس از مرور سوابق تحقیق و پژوهش در ایران،نظام تحقیقاتی کشور بعنوان مجموعهای نظامیافته از اهداف،تصمیمگیریها و سیاستگذاریها مورد ارزیابی و بررسی قرار گرفته و در ادامه روند شاخصهای مهم تحقیقاتی(سرمایهگذاری در امر تحقیق و توسعه،نسبت اعتبارات تحقیقاتی از تولید ناخالص ملی،تعداد محققین و پژوهشگران در میلیون نفر جمعیت)در جهان و ایران تجزیه و تحلیل میشود و بر این اساس ضمن تقسیمبندی کشورها به گروههای در حال توسعه،توسعه یافته و پیشرفته،موقعیت ایران در سطح بین المللی مشخص میگردد.
Machine summary:
"در مقاله حاضر پس از مرور سوابق تحقیق و پژوهش در ایران،نظام تحقیقاتی کشور بعنوان مجموعهای نظامیافته از اهداف،تصمیمگیریها و سیاستگذاریها مورد ارزیابی و بررسی قرار گرفته و در ادامه روند شاخصهای مهم تحقیقاتی(سرمایهگذاری در امر تحقیق و توسعه،نسبت اعتبارات تحقیقاتی از تولید ناخالص ملی،تعداد محققین و پژوهشگران در میلیون نفر جمعیت)در جهان و ایران تجزیه و تحلیل میشود و بر این اساس ضمن تقسیمبندی کشورها به گروههای در حال توسعه،توسعه یافته و پیشرفته،موقعیت ایران در سطح بین المللی مشخص میگردد.
جدول 3-تقسیمبندی کشورها براساس شاخصهای تحقیق و توسعه (به تصویر صفحه مراجعه شود) جدول 4-تعداد محققین در هریک میلیون نفر جمعیت در مناطق مختلف جهان (به تصویر صفحه مراجعه شود) همچنین براساس مطالعه انجام شده دیگری توسط سازمان علمی-فرهنگی ملل متحد(یونسکو)،کشورهای درحال توسعه از نظر تواناییهای علمی و تکنولوژی به سه گروه کشورهای فاقد پایگاه علم و فناوری،کشورهای دارای عناصر بنیادی پایگاه علم و فناوری و کشورهایی که در آنها پایگاه علم و فناوری ایجاد شده است تقسیم میشوند.
براساس جدول مذکور تعداد محققین در هریک میلیون نفر جمعیت در سطح جهان در سال 1995 به 1100 نفر رسیده است،براساس تقسیمبندیهای جداول (1)و(3)و با توجه به جدول(4)میتوان گفت بیشتر کشورهای جهان در گروه کشورهای در حال توسعه و یا توسعه یافته(پیشرفته)قرار دارند،گرچه برخی از کشورها ممکن است هنوز در مرز عقبماندگی باشند4[9 و 12].
همچنین نگاهی به شاخص تعداد محققین در هریک میلیون نفر در ایران و سایر کشورهای جهان نشان میدهد که کشور ما در فاصله سالهای بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تلاشهای چشمگیری را در جهت رشد این شاخص انجام داده است و امید میرود هر روز بر تعداد محققین افزوده شود."