Abstract:
در این مقاله سعی شده است تا تخصیص مطلوب اعتبارات در آموزش عالی از طریق یک مدل بهینه یابی ریاضی تخمین زده شود. تابع هدف حداکثرکردن منافع حاصل از فارغ التحصیلان بخش آموزش عالی است. از طرف دیگر، این مساله بهینه یابی همراه با محدودیتهایی از قبیل هیات علمی، ظرفیت فیزیکی، اعتبارات جاری و عمرانی و محدودیت حداقل پذیرش دانشجو روبرو است. تعیین ضرایب و پارامترهای این مدل از جمله مباحث حساس این مقاله است، زیرا این ضرایب باید منعکس کننده ساختار آموزش عالی کشور باشد. تعیین ضرایب تابع هدف بسیار مشکل تر از پارامترهای دیگر است، زیرا هیچ اطلاع دقیقی از سهم فارغ التحصیلان رشته های مختلف در تولید ناخالص داخل کشور و یا، به عبارت دیگر، منافعی که برای کشور دارند در دست نیست. برای برآورد این ضرایب راه دیگری بجز استفاده از تخمین معادلات رگرسیون وجود نداشت. حسن این روش در این نکته است که مطالعه ای مقطعی است.
Machine summary:
"جدول 1-برآورد از انواع نیروی کار ماهر بر تولید ناخالص داخلی استان(میلیون ریال) {Tگروههای آموزشینتایج معادلات(20)-(17)نتایج معادلات(27)-(24)متوسط1-علوم انسانی و هنر27/3228/3781/342-علوم پایه33/3013/3775/333-فنی و مهندسی80/3029/3704/344-کشاورزی و دامپزشکی39/4882/4193/39T نکته مورد نظر این است که هر یک از گروههای آموزشی در تابع هدف چه اهمیتی دارند.
جدول 7-ارزش حال اعتبارات جاری اختصاص یافته به دانشجویان جدید در دوره 72-1368(میلیون ریال) {Tگروههای آموزشیارزش حال بودجه جاری1-علوم انسانی و هنر531872-علوم پایه410353-فنی و مهندسی446664-کشاورزی و دامپزشکی28783T صورت نهایی محدودیت اعتبارات جاری هر یک از گروههای آموزشی را میتوانیم با استفاده از اطلاعات جداول(4)و(6)ارائه دهیم:(32)87/5351x217/0+41x337/0+31x503/0+21x604/0+11x593/0 (33)4102852x353/0+42x591/0+32x799/0+22x977/0+12x598/0 (34)4466653x499/0+43x747/0+33x989/0+23x260/1+13x323/1 (35)2878354x465/0+44x128/1+34x583/1+24x895/1+14x595/1 در مورد اعتبارات جاری، دو محدودیت دیگر وجود دارند که عبارتند از اعتبارات جاری برنامه عملیات کمک آموزشی و برنامه خدمات اداری.
نسبت به پذیرش دانشجو در مدل دوم نسبت به مدل اول نشان میدهد که این نسبت برای گروه علوم انسانی، به استثنای سال 69، بزرگتر از 100 است، به طوری که پذیرش دانشجو در گروه علوم انسانی و هنر طبق مدل دوم، حدود4/21 درصد بیشتر از مدل اول به دست میآید که خود حاکی از این است که بودجه جاری و هیأت علمی برای پذیرش دانشجو، امکانات بیشتری را فراهم میاکند تا ظرفیتهای فیزیکی و اعتبارات عمرانی.
جدول 14-انتخاب حداقل پذیرش دانشجو در مدل اول و دوم{Tگروه آموزشی/سال13681369137013711372کل1-علوم پایه18132197862325521805224931054712-علوم پایه90669450109801031710605504183-فنی و مهندسی922184708950986711064475724-کشاورزی و دامپزشکی3563376339224608447020326کل39982414694710174659748632223787Tجدول 15-نتایج برآورد تولید ناخالص داخلی استانها به قیمت جاری در سال 1370(مبالغ به میلیارد ریال) {Tاستانکشاورزیمنابع و معدنخدماتجمعتهران1/5053/33392/72087/11052مرکزی1/2683/4378/4282/1134گیلان8/6997/3666/8401/1907مازندران7/12583/5127/12967/3067آذربایجان شرقی8/9854/4998/17150/3201آذربایجان غربی2/5536/1655/7353/1454کرمانشاه7/2241244/5951/944خوزستان7/5106/74211223/2375فارس7/110397/46653/14942/3065کرمان6/7171/3425/6542/1714خراسان0/11184/6691/19885/3775اصفهان1/58665/116555/16603/3412سیستان و بلوچستان6/3438/1106/3640/819کردستان2/2479/1029/331682همدان3/30094/11366/5639/977چهارمحال و بختیاری1/18745/5495/2255/467لرستان5/34685/12395/4783/949ایلام6/1148/327/1131/261کهگیلویه و بویراحمد6/1241/236/1043/252بوشهر6/7972/4138/3097/430زنجان50513/43267/5798/1516سمنان4/1511029/2113/465هرمزگان5/1969/1023274/626جمع کل6/112219/10263 5/86/23683 6/741/45169Tپینوشتها:1-Bowles,S;The efficient allocation of resources in education,Quarterly Journal of Economics,81,1967,pp."