Abstract:
به رغم مطالعات گوناگون و ادبیات نسبتا متونع پیرامون هویت ملی، مفهوم هویت ملی ایران کمتر از نگاه عینی و جامعه شناختی مورد توجه قرار گرفته است. نویسنده مقاله در ابتدا مفهوم و مهم ترین ابعاد هویت ملی ایرانیان را در هفت محور اجتماعی، تاریخی، جغرافیا، سیاسی، مذهبی، فرهنگی و زبانی مورد بررسی قرار داده است.
نگارنده در ادامه، با توجه به داده ها و یافته های تجربی و پیمایشی، به تجزیه و تحلیل مسائل هفت گانه هویت ملی پرداخته و با ارائه فراتحلیلی از تحقیقات پراکنده ای که در هر زمینه انجام شده است، فرضیاتی پیرامون مسائل هویت ملی مطرح کرده است.
Machine summary:
"در میان انواع مختلف هویت،لایهها و سطوح آن،که دامنۀ گستردهایاز هستی درونی فرد تا هستی جهانی وی را دربرمیگیرد،وجود هویت ملی که در قالبواحدهای مستقل سیاسی،جغرافیایی و فرهنگی به نام"کشور"معنی مییابد،از اهمیتویژهای برخوردار است زیرا کشور به عنوان یک واحد سیاسی مستقل،بسیاری ازعناصر هویتبخش یک نظام اجتماعی را از سایر نظامها متمایز و جدا میسازد.
به این ترتیب نخست،مفهوم هویت ملی بایدبا در نظر گرفتن تمامی ابعاد و اجزاء به طور جامع و کامل مورد توجه قرار گیرد و دردرجه دوم،یافتن مفهوم جامع باید منطبق با شرایط خاص تاریخی،سیاسی و فرهنگیجامعه ایرانی باشد و در نهایت سنجش و اندازهگیری مسائل و مشکلات موجود تا حدامکان باید با تکیه بر مجموعه دادههای تجربی،ملی و فراگیر شود که این مهم مستلزمانجام تحقیقات دامنهدار و مقایسۀ ادوار مختلف زمانی با یکدیگر است.
در شناخت اینآسیبها و چالشها ذکر موارد زیر لازم است: ملاحظات روششناختی 1-از آنجا که عنصر مشترک و محوری مسائل هویت ملی در ابعاد هفتگانه مطروحه،"احساس تعلق و وجود نگرشی خاص نسبت به موضوع"بود،لازم است تأکید کنیم کهماهیت و محتوای نگرش را بایستی بر اساس ویژگیهای هر بعد تعریف کرد.
مسائل بعد اجتماعی هویت ملی در ایران هرگونه گسستگی و فاصله میان فرد و جامعه و اجزاء آن و نیز غلبۀ پدیدههایی کهبر روابط فرد و جامعه تأثیر منفی بگذارد،حکایت از وجود مسألهای در زمینۀ هویتیابیدارد و در نتیجۀ این فرایندها،ضعف و اختلال در میزان تعلقخاطر فرد به جامعهاش پدیدمیآید."