Abstract:
این مقاله تلاش میکند تا با بررسی مؤثر بر توسعهء رفتار شهروند سازمانی،این امکان را برای دانشگاهها ایجاد کند تا در برنامههای آموزشی و پرورشی نیروی انسانی،مطابق یک الگوی از پیش طراحی شده،مؤثرتر و کاراتر عمل کنند.نتایج حاصل از تحقیقات مختلف نشان میدهد عوامل ساختاری،رهبری،شخصیتی،فرهنگی و ارزشی از جمله عوامی هستند که بر توسعهء رفتار شهروندی سازمانی تأثیر دارند.مطابق این یافتههای،هر چه ساختار سازمان یافتهتر باشد،بروز رفتار شهروندی سازمانی بیشتر است.هر اندازه سبک رهبری مدیران به سمت ویژگیهای رهبر تحول آفرین حرکت کند،بروز رفتار شهروندی سازمانی بیشتر خواهد بود.در مورد عوامل شخصیتی،نتایج حاصل از تحقیقات نشان میدهد ویژگیهای سمت راست عوامل شخصیتی (Big five) بیشترین تأثیر را بر بروز رفتارهای شهروندی سازمانی دارند.در خصوص نقش عوامل فرهنگی،نتایج بیانگر این واقعیت است که سمت راست طیف ششگانهء فرهنگ سازمانی هافستد، نقش مهمی بر بروز رفتار شهروندی سازمانی دارد.تحقیقات انجام شده در مورد عوامل ارزشی نیز نشان میدهد سرمایهء اجتماعی و عدالت سازمانی،دو عامل مهم و کلیدی در بروز رفتارهای شهروندی سازمانی است.با اتکا به این عوامل،لازم است دانشگاه نسبت به آموزش و پرورش نیروی انسانی که واجد ویژگیهای فوق باشند،با جدیت اهتمام ورزد.
The article by focusing on effectual elements in developing the organizational citizenship a pre-planed pallern in educating & training system of universities. The results of researches show that the elements of structure, leadership, personality, cultural, ... . Are the effective factors on organizational citizenship behaviour. According lo .the article, the more organized structure is equal to more)nd organized citizenship behaviour as the style of leadership develops effective, the organizational citizenship behaviour improves the new findings prove that the right side characteristics of personality factors (big five) here the most influence on organizational citizenship behaviour. on the other hand, the right side of the 6 organizational culture group of "Hufsted" have an important role on organizational citizenship behaviour. The paper also tries to pay attention to value elements & demonstrates that the social invest & organizational justice are two important & key factors in organizational citizenship behaviour. Based on such factors we have to concentrate on educating & training of human sources.
Machine summary:
تحقیقات انجام شده در مورد عوامل ارزشی نیز نشان میدهد سرمایهء اجتماعی و عدالت سازمانی،دو عامل مهم و کلیدی در بروز رفتارهای شهروندی سازمانی است.
والز و نیهاف در سال 1996 روابط بین رفتار شهروندی سازمانی و معیارهای عملکرد در یک رستوران غذایی را مورد بررسی و مطالعه قرار دادند و پی بردند که وجود رفتارهار شهروندی با افزایش درآمد و کیفیت و کاهش هزینه:،گلایهمندی کارکنان و میزان کاغذهای تلف شده در ارتباط است.
(Ibid) در سال 2000«چن»در مطالعهای با هدف بررسی چگونگی توسعهء رفتار شهروندی سازمانی و طراحی برنامهای برای توسعهء مستمر آن از طریق سیستمهای رسمی و غیر رسمی در محیط کار به این نتیجه دست یافت که ارتباط مثبت و معناداری بین رفتار شهروندی سازمانی و عملکرد فردی، واحد و سازمانی وجود دارد.
نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که تحلیل رفتگی شغلی،عدم کارایی و رفتار شهروندی سازمانی،همگی ارتباط معنیداری با همدیگر دارند؛به طوری که ارتباط منفی بین عدم کارایی و رفتار شهروندی سازمانی وجود دارد.
ارگان و سایر محققان مقدم بر او در این موضوع،این نوع رفتار را تحت عنوان رفتار فرانقش مورد ملاحظه قرار دادهاند؛به گونهای که کمکهای افراد در محیط کار،فراتر از الزامات نقشی است که برای آنها تعیین شده است و به طور مستقیم و آشکارا از طریق سیستم پاداش رسمی سازمان مورد تقدیر قرار نمیگیرد.
نتایج حاصل از تحقیق انجام شده توسط نگارندهء مقاله،نشان میدهد که ارتباط مثبت و معنیداری بین بروز رفتار شهروندی سازمانی با بعد ارتباطی و ساختاری سرمایهء اجتماعی و نیز بین بروز رفتاری شهروندی سازمانی با عدالت مراودهای و اطلاعاتی وجود دارد.