Abstract:
چگونگی علم به جزئیات،از مسائل پیچیده فلسفی است که فیلسوفان را به نظریهپردازی واداشته است.ابن سینا که یکی از بزرگترین فیلسوفان جهان اسلام است،نظریه ارتسامی و حصولیبودن علم خدا به اشیا را به صورت کلی مطرح میکند. به باور او این امر از شگفتیهایی است که تصور آن به لطف قریحه نیاز دارد.اما این دیدگاه مورد نقد و تحلیل قرار گرتفه است.این مقاله پس از طرح و تبیین نظریه،به تحلیل و نقد آن میپردازد.
Divine manner of detailed knowledge has been of the most complicated problems to such an extent that have attracted the attention of philosophers. Avicenna، one of the greatest Muslim philosophers، has declared Divine detailed knowledge to be
representative (irtisami) in a general way. He says that this of such a strange problems that one needs a special mental ability to perceive it. This view، however، has been criticized. This paper، having described the view، has examined it critically.
Machine summary:
"از سخنان ابن سینا استفاده میشود که وی علم واجب به اشیا را از طریق صور علمی
و آن اینکه علم خدا به اشیا به وسیله صور علمی است و این صور خارج از ذات واجب و
دلیل این مدعا این است که پیش از پیدایش صور مزبور،یا واجب تعالی به آنها علم دارد،
براساس دیدگاه ابن سینا صور علمی مرتسم در ذات واجب است و اگر صور مزبور مرتسم
دیدگاه ابن سینا دربارهء علم واجب،یا مستلزم این است که علم واجب به اشیا تابع بوده و
ذات خود است-به موجودات خارجی-که معلول و لازم اوست-علم داشته باشد،از دو
اما اینکه گفته است:«اگر علم واجب به موجودات خارجی پیش از پیدایش آنها باشد
علمی پدید میآید و علت صادر اول به این معنا،جز ذات واجب چیز دیگری نیست.
دیدگاه ابن سینا دربارهء علم واجب مستلزم صدور کثیر از واحد است.
پذیرش دیدگاه ابن سینا مستلزم این است که صفات حقیقیهء واجب تعالی زائد بر ذات
بیان ملازمه این است که علم یکی از صفات حقیقیهء واجب به شمار میآید و
براساس دیدگاه ابن سینا علم واجب به اشیا،همان صور علمی است که زائد بر ذات و
دلیل مدعای یاد شده این است که صادر اول،صورت علمی عقل اول است،نه وجود
ابن سینا در یکجا صور علمی را از موجودات ذهنی به شمار آرده است و در جایی دیگر، آها را لوازم ذات دانسته است و نیز در جای دیگری تأکید میکند که این صور عرض
آید؛بنابراین براساس مبنای ابن سینا صور علمی،هم لوازم ذات واجب است و هم از"