Abstract:
پیش نیاز تدوین هر برنامه میان مدت و بلند مدت از جمله برنامه پنجم توسعه در بخش پژوهش نیازمند ترسیم دقیق مولفه های کمی و کیفی وضعیت موجود است. به تعبیر پژوهشگران شورای بین المللی مطالعات سیاست علمی (ICSPS) گام اول، تعیین پایگاه علم و فناوری هر کشور است. از این رو، این مقاله از همین مرحله آغاز و سپس، ایده های پیشنهادی برای اهداف و سیاستهای آینده تدوین شده است. این مطالعه یک پیمایش از نوع اکتشافی در درون نظام آموزش عالی به منظور بهره گیری از دیدگاههای مدیران دانشگاهی است که دارای یک نمونه گیری هدفمند و غیر احتمالی است. در بخشهای دیگری از این مطالعه از بررسیهای آماری برای بررسی وضعیت موجود استفاده شده است. یافته های این مقاله در سه بخش به صورت خلاصه ارایه شده است: • ترسیم وضعیت کلان آماری پژوهش در ایران در سه گروه مولفه ها و شاخصهای درونداد، فرایند و برونداد که به همراه خود یک آسیب شناسی را به ارمغان آورده است،• تدوین ماتریس SWOT پژوهش در ایران از نگاه مدیران دانشگاهی کشور، • فراهم شدن مجموعه ای از ایده های مدون برای درج به عنوان اهداف و سیاستهای پیشنهادی بخش پژوهش در برنامه پنجم توسعه. با توجه به یافته های آماری، کشور ایران از نظر شاخص تراکم تحقیق و توسعه (R&D)در ردیف کشورهای دارای پایگاه مستقر علم و فناوری (گروه سوم) قرار می گیرد، اما از نظر شاخصهای اقتصادی دیگر یک پله عقب تر است. این مساله گسست بین پژوهش و تولید را در ایران نشان می دهد. هر چند آهنگ رشد کمی شاخصهای پژوهش [بجز بودجه پژوهش] نسبتا خوب بوده است، اما عدم توازنهایی در این زمینه مشاهده میشود. مجموعه پیشنهادهای مراکز علمی کشور نشان می دهد که آنان همچنان پیگیری سیاست نفوذگرا را در عرصه علم و فناوری بر سیاست ماموریت گرا ترجیح می دهند.
Machine summary:
محيط پژوهش در ايران و پيشنهاد اهداف و سياستهاي پژوهش در برنامه پنجم توسعه کشور ₓₓ غلامرضا ذاکر صالحي استاديار گروه مطالعات تطبيقي و نوآوري در آموزشعالي ، مؤسسه پژوهش و برنامه ريزي آموزش عالي چکيده پيش نياز تدوين هر برنامة ميان مدت و بلند مدت از جمله برنامة پنجم توسعه در بخش پژوهش نيازمند ترسيم دقيق مؤلفه هاي کمي و کيفي وضعيت موجود است .
يافته هاي اين مقاله در سه بخش به صورت خلاصه ارائه شده است : • ترسيم وضعيت کلان آماري پژوهش در ايران در سه گروه مؤلفه ها و شاخصهاي درونداد، فرايند و برونداد که به همراه خود يک آسيب شناسي را به ارمغان آورده است ؛ • تدوين ماتريس SWOT پژوهش در ايران از نگاه مديران دانشگاهي کشور؛ • فراهم شدن مجموعه اي از ايدههاي مدون براي درج به عنوان اهداف و سياستهاي پيشنهادي بخش پژوهش در برنامه پنجم توسعه .
در بخش ديگر نيز به سفارش کميته تدوين برنامه پنجم توسعه پيشنهادهاي رؤسا و مديران پژوهشي مراکز علمي تابعه وزارت علوم، تحقيقات و فناوري در ارتباط با اهداف و سياستهاي بخش پژوهش تدوين و طبقه بندي شده است .