Abstract:
فقر مسکن در ایران در مناطق شهری و روستایی معنای مختلفی دارد. در مناطق شهری، فقر
مسکن عمدتا به صورت اسکان غیررسمی جلوه نموده و در حال گسترش است. فقر مسکن در
مناطق روستایی عمدتا ناشی از بیدوامی سازه و مصالح ساختمانی و نیز تعداد اتاق
است. بهطور عام، ابعاد فقر در روستا فراتر از شهر و بهطور خاص فقر مسکن در آن نیز
بیشتر است.
در این مقاله نشان خواهیم داد نبود سیاست اجتماعی تامین مسکن، یا کاستیهای
نظامهای برنامهریزی مسکن و تامین اجتماعی و نبود هماهنگی و همپوشانی بین آنها
علت اصلی عدم توفیق دولت در امحاء فقر مسکن و از این رو تامین عدالت اجتماعی است.
Machine summary:
"** برای گرمای مسکن مأخذ: مرکز آمار ایران 1381 جدول 8 : کیفیت مسکن در گروههای مختلف هزینهای خانوارهای شهری 1380 کیفیت مسکن خط مطلق فقر متوسط جامعه بالاترین گروه مسکن ملکی 3/54 7/68 1/79 آب لولهکشی 8/96 0/99 7/99 برق 8/98 8/99 100 گاز لولهکشی 7/48 9/64 5/78 حمام (گرم) 7/59 2/88 99 کولر 6/19 3/52 0/80 تلفن 5/31 0/67 3/92 حرارت مرکزی 1 2/7 1/33 آشپزخانه 7/63 1/89 6/98 بیشتر از یک اتاق 2/81 5/95 100 بیشتر از دو اتاق 9/67 1/86 7/97 بتنآرمه و اسکلت فلزی 1/3 4/13 7/41 بیدوام* 4/45 1/21 7/6 نفت سفید** 5/47 4/30 3/14 هیزم و ذغال** 2/1 2/0 ـ سوخت حیوانی** ـ ـ ـ * به جز ساختمانهای اسکلت فلزی، بتنآرمه و تیرآهنی بیدوام نامیده شدهاند.
جدول 9: دسترسی به شبکه تاسیسات شهری در مناطق جهان در سال منطقه شبکه آب شبکه فاضلاب برق تلفن آفریقا 4/48 9/30 9/53 5/15 کشورهای عربی 1/79 9/56 8/91 42 آسیا و اقیانوسیه 9/65 58 4/94 1/57 کشورهای صنعتی 6/99 7/99 100 5/99 آمریکای لاتین 7/83 5/63 2/91 7/51 در حال گذار 1/91 6/89 2/99 5/73 مأخذ: اطهاری، 1384 3) ریشهیابی فقر در مسکن در مقالات متعددی به کاستیهای برنامهریزی مسکن و شهری که باعث «شهروندزدایی» کمدرآمدها در ایران و رانده شدن آنها به اسکان غیررسمی شده است پرداختهایم، مهمترین این کاستیها عبارتند از به حساب نیامدن شاغلان کارگاههای کوچک و نیز موقت در برنامههای مسکن و به حساب نیامدن کمدرآمدها در ضوابط شهری بهخصوص قطعهبندی زمین در برنامههای شهری.
بهطور مثال در نمونهگیری از اسکان غیررسمی در پیرامون تهران در سال 1373 آشکار شد که تنها 9 درصد از واحدهای مسکونی ساخته شده از وام بانکی استفاده کرده بودند، در مناطق روستایی نیز نسبتی بالاتر از این در سال 1381 (مرکز آمار ایران، 1382) و سال 1382 (بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، 1384) مشاهده نمیشود، نبود سیاست شایسته زمین یکی دیگر از این کاستیهای برنامهریزی مسکن است."